در دنیای دندانپزشکی، که در به صورت مستمر دستخوش تغیرات و ساخت و کشف ابزار و مواد جدید میشود، برخی از روش های سنتی امتحان خود را پس داده اند. ترمیم دندان با آمالگام نیز یکی از این تکنیکهاست که بهطور بیسروصدا و در عین حال پیوسته نقش مهمی در حفظ سلامت دندان برای نسلها داشته است. هدف این مطلب از
کلینیک دندان پزشکی دریای نور توضیح و اطلاع رسانی در ترمیم دندان با آمالگام، بیان ریشههای تاریخی، ترکیب، و نحوهی پر کردن دندان با آمالگام، هدف ما این است که درک دقیقی از این محلول سنتی و در عین حال بسیار مؤثر دندانپزشکی به خوانندگان ارائه دهیم.
آیا دندان پوسیده ترمیم میشود؟
یکی از سوالات پرتکرار و نگرانی های مراجعه کنندگان این است که آیا دندان پوسیده قابل درمان است؟ در پاسخ باید گفت بله، دندان پوسیده از طریق درمانهای ترمیمی دندان قابل بازیابی و درمان است. تنتخاب روش ترمیم دندان پوسیده به میزان پوسیدگی دندان و شدت آسیب وارده بر ساختار دندان بستگی دارد. روش های ترمیم دندان عبارتند از؛ پرکردن دندان هنگامی که پوسیدگی در مراحل اولیه است و آسیب قابل توجهی به ساختار دندان وارد نکرده است، روکش های دندانیاگر پوسیدگی گسترده تر باشد و ساختار دندان را ضعیف کرده باشد، درمان ریشه (عصب کشی) وقتی پوسیدگی به پالپ (داخلی ترین قسمت دندان حاوی اعصاب و عروق خونی) برسد، و باعث به عفونت و درد شدید شود.
و در نهایت ایمپلنت های دندانی قرار دارند که اگر دندانی به قدری پوسیدگی داشته باشد که نتوان آن را نجات داد، ممکن است نیاز به کشیدن داشته باشد. در چنین مواردی می توان از ایمپلنت دندان برای جایگزینی دندان از دست رفته استفاده کرد. رسیدگی فوری به پوسیدگی دندان ضروری است، زیرا پوسیدگی درمان نشده می تواند منجر به آسیب، عفونت و از دست دادن دندان بیشتر شود. معاینات منظم دندانپزشکی و مراقبت های پیشگیرانه می تواند به تشخیص پوسیدگی در مراحل اولیه کمک کند و ترمیم و حفظ سلامت دهان را آسان تر کند. مشاوره با دندانپزشک برای تعیین مناسب ترین درمان برای دندان پوسیده بر اساس وضعیت و محل آن بسیار مهم است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر مطلب "
ترمیم دندان" را مطالعه نمایید.
آمالگام چیست؟
ترمیم آمالگام که اغلب به عنوان پرکننده های نقره ای از آن یاد می شود، بیش از یک قرن است که جزء اصلی مراقبت های دندانی در حوزهیی دندان پزشکی بوده است. آمالگام دندانی که از ترکیبی از فلزات از جمله جیوه، نقره، قلع و مس تشکیل شده است، یک انتخاب مطمئن برای ترمیم دندان های آسیب دیده در اثر پوسیدگی بوده است. طبق مستندات تاریخی، اولین استفادهاز آمالگام دندانی جهت ترمیم دندان پوسیده، در ایالات متحده به اوایل قرن 19 باز می گردد. در ابتدا، فرمولهای آمالگام مورد استفاده در پرکردن دندان، از دقت کمتری برخوردار بودند و حاوی نسبتهای مختلفی از فلزات از جمله جیوه، نقره، قلع و مس بودند.اما با گذشت زمان و پیشرفت علم دندانپزشکی ترکیبات آمالگام نیز از استاندارد، دوام و طول عمر مناسبی برخوردار گردید. امروزه، آمالگام دندانی با اصلاحات مداوم در فرمولاسیون و تکنیک های کاربرد آن، به عنوان یک ماده ترمیمی معتبر و پرکاربرد باقی مانده است.
چه زمانی ترمیم آمالگام انتخاب مناسبی است؟
ترمیم آمالگام یک انتخاب ایده آل برای دندان های خلفی است(دندانهای آسیاب و پرمولر، که در آنها نیروهای جویدن بسیار مهم است)، به خصوص زمانی که دوام و مقاومت در برابر سایش اهمیت بالایی دارد. در شرایطی که حفظ یک محیط کاملا خشک در طول درمان چالش برانگیز است ترمیم دندان با آمالگام میتواند سودمند باشد؛ چرا که آملگام نسبت به سایر مواد ترمیم دندان، مانند کامپوزیت حساسیت کمتری به رطوبت دارد. و اغلب برای بیماران با سابقه دندان قروچه یا کسانی که به دنبال درمان دندانپزشکی مقرون به صرفه هستند توصیه می شود. مشاوره با دندانپزشک برای ارزیابی نیازهای دندانی فردی و تعیین اینکه آیا ترمیم آمالگام انتخاب مناسبی برای یک مورد خاص است ضروری است.
مراحل ترمیم دندان با آمالگام:
فرآیند ترمیم دندان با مواد آمالگام شامل چندین مرحله است؛ که در ابتدا این فرآیند با معاینه کامل دندان پوسیده یا آسیب دیده شروع می شود، که ممکن است شامل عکس برداری با اشعه ایکس برای شناسایی وسعت و محل پوسیدگی یا آسیب دندان باشد. دندانپزشک ارزیابی می کند که آیا ترمیم آمالگام درمان مناسبی هست یا خیر؟ سپس برای اطمینان از راحتی بیمار در طول درمان ترمیمی دندان، دندانپزشک یک بی حس کننده موضعی تجویز می کند تا ناحیه آسیب دیده را بی حس کند و از درد و ناراحتی فرد جلوگیری کند. سپس دندانپزشک از مته یا لیزر دندان برای برداشتن قسمت پوسیده یا آسیب دیده دندان استفاده می کند. و در این مرحله از ترمیم دندان، دندان به گونه ای شکل می گیرد که یک حفره تمیز و آماده ایجاد می کند که پرکننده آمالگام را دریافت می کند.
آمالگام دندانی مخلوطی از فلزات از جمله جیوه، نقره، قلع و مس است. دندانپزشک با دقت آمالگام را با غلظت مناسب مخلوط می کند و حفره آماده شده با مواد آمالگام پر می شود. دندانپزشک آمالگام را شکل داده و درون حفره بسته بندی می کند تا یک تناسب ایمن و محکم ایجاد کند. آمالگام در لایههایی بستهبندی میشود تا فضاهای خالی را به حداقل برساند و از پیوند قوی با ساختار دندان اطمینان حاصل کند.
در این مرحله هنگامی که حفره توسط آملگام دندانی پر شد، دندانپزشک آمالگام را شکل می دهد تا به مانند خطوط طبیعی دندان شکل گیرد . سپس باید اطمینان حاصل شود، که پرکننده به طور یکپارچه با دندان های اطراف منطبق شده و انسداد مناسب (بایت دندان) را حفظ می کند. دندانپزشک با صاف کردن سطح دندان ترمیم شده و حذف هر گونه مواد اضافی، پر کردن دندان را به پایان می رساند. این مرحله که پولیش نام دارد، ظاهر دندان ترمیم شده را بهبود می بخشد.
کل فرآیند ترمیم آمالگام معمولاً در یک جلسه دندانپزشکی تکمیل می شود و آن را به گزینه ای مناسب و کارآمد برای ترمیم دندان های آسیب دیده در اثر پوسیدگی یا آسیب جزئی تبدیل می کند. پرکنندههای آمالگام سابقه طولانیای از دوام دارند و برای ترمیم دندانهای خلفی در معرض نیروهای جویدنی بسیار مناسب هستند.
ترمیم دندان چهقدر طول میکشد؟
ترمیم دندان نیز مانند تمامی پروسه های درمانی زمان و مدت زمان دقیقی ندارند، مدت زمان ترمیم دندان بسته به نوع و پیچیدگی درمان می تواند بسیار متفاوت باشد. اما به صورت حدودی میتوان گفت، روشهای سادهای مانند پر کردن دندان ممکن است فقط 30 دقیقه تا یک ساعت طول بکشد، در حالی که درمانهای پیچیدهتر مانند روکش های دندان، بریج یا ایمپلنتهای دندانی ممکن است به جلسات متعدد و چندین هفته برای تکمیل نیاز داشته باشند. عواملی مانند تعداد دندانهای درگیر، نیاز به درمانهای اولیه (مانند کانالهای ریشه)، و استفاده از فناوری دیجیتال برای ترمیمهای یک روزه نیز میتوانند بر جدول زمانی تأثیر بگذارند.
جدیدترین روش ترمیم دندان:
یکی از بهترین موارد در خصوص نوآوری های اخیر حیطه دندان پزشکی و درمان های ترمیمی استفاده از فناوری سیستمهای CAD/CAM و ایجاد قالبهای دیجیتالی بسیار دقیق و ترمیمهایی مانند تاجها، پلها، و اینلهها/روکشها را در یک قرار ممکن میسازند و نیاز به بازدیدهای متعدد را کاهش میدهند. علاوه براین پیشرفتها در مواد ترمیمی همرنگ دندان، مانند رزینهای کامپوزیت، زیبایی و دوام را بهبود بخشیده و آنها را به انتخابهای محبوبتری برای ترمیمهای دندان، بهویژه برای دندانهای جلویی تبدیل کرده است.
آمالگام در مقابل کامپوزیت:
ماده آمالگام و رزین کامپوزیت دو ماده ترمیمی رایج در حوزه دندانپزشکی هستند که هر کدام مزایا و ملاحظات خاص خود را دارند. در ساختار مواد آمالگام، از فلزات از جمله جیوه استفاده شده است، که دوام فوق العاده ای را ارائه می دهد و برای دندان های خلفی که در معرض نیروهای سنگین گاز گرفتن قرار می گیرند، مناسب است. ترمیم دندان با آمالگام مقرون به صرفه است و در هنگام قرار دادن حساسیت کمتری به رطوبت دارد. با این حال، رنگ نقره ای آن ممکن است از نظر زیبایی کمتر دلپذیر باشد و نگرانی ها در مورد محتوای جیوه منجر به بحث هایی در مورد ایمنی آن شده است.
عموما در مقابل ترمیم دندان با آمالگام ترمیم دندان با کامپوزیت قرار دارد، رزین کامپوزیت همرنگ دندان است و به دلیل جذابیت زیبایی، آن را به گزینه ای ارجح برای دندان های قدامی قابل مشاهده تبدیل می کند. کامپوزیت مستقیماً به دندان می چسبد و هنگام ترمیم دندان با کامپوزیت ساختار طبیعی حفظ میشود وساختارآن عاری از جیوه است. با این حال، ترمیم های کامپوزیت ممکن است مانند آمالگام دوام نداشته باشند و به مرور زمان از بین بروند، به خصوص در مناطقی که فشار بیشتری را متحمل میشود.
انتخاب بین آمالگام و کامپوزیت با در نظر گرفتن عواملی مانند محل ترمیم، زیبایی، دوام و هزینه بستگی به نیازهای فردی دارد. مشاوره با دندانپزشک به تعیین مناسب ترین ماده برای هر مورد خاص کمک می کند.
مزایای ترمیم دندان با آمالگام:
ترمیم دندان با آمالگام نیر مانند هر درمان دیگری مزایا و معایب خاص خود را دارد، که در ادامه بررسی میگیرد:
ترمیمهای آمالگام به دلیل ماندگاری استثنایی خود مشهور هستند و برای دندانهای خلفی که در معرض نیروهای سنگین گاز گرفتن قرار دارند، مناسب هستند. آنها می توانند سختی جویدن و آسیاب کردن را برای مدت طولانی تحمل کنند.
پر کردن آمالگام نسبت به مواد جایگزین مانند رزین کامپوزیت یا ترمیم های سرامیکی مقرون به صرفه تر است و آنها را به گزینه ای مقرون به صرفه برای بسیاری از بیماران تبدیل می کند.
- تحمل رطوبت مواد ترمیمی آمالگام:
آمالگام در هنگام قرار دادن حساسیت کمتری به رطوبت دارد، که می تواند در هنگام ترمیم دندان ها در شرایط چالش برانگیز که خشکی کامل آن دشوار است، مفید باشد.
- کارایی بیشتر مواد آمالگام:
قرار دادن پرکنندههای آمالگام معمولاً سریعتر از سایر مواد ترمیمی است که اغلب نیاز به یک ویزیت دندانپزشکی دارد.
عوارض ترمیم دندان با آمالگام:
همانطور که ذکر شده است ترمیم با آمالگام عوارض و یا معایبی همراه دارد، که برای تصمیم گیری جهت انتخاب ترمیم مناسب بهتر است آن ها را در نظر بگیرید.
- ضعف آمالگام در حوزه زیبایی شناسی:
پرکننده های آمالگام نقره ای رنگ هستند که ممکن است به زیبایی رنگ دندان مانند رزین کامپوزیت خوشایند نباشد. این می تواند نگران کننده باشد، به خصوص برای دندان های قابل مشاهده.
- محتوای جیوه در ساختار تشکیل دهنده آمالگام:
اختلاف نظر پیرامون وجود جیوه در پر کردن آمالگام وجود دارد. اگرچه سطوح قرار گرفتن در معرض جیوه به طور کلی ایمن در نظر گرفته می شود، برخی از افراد نسبت به اثرات بالقوه آن برای سلامتی محتاط هستند و جایگزین های بدون جیوه را انتخاب می کنند.
- رسانایی حرارتی ضعیف آمالگام:
آمالگام تغییرات دما را موثرتر از ساختار طبیعی دندان انجام می دهد که در برخی موارد می تواند منجر به حساسیت به مواد گرم و سرد شود.
پر کردن دندان با آمالگام میتواند واکنشهای گالوانیکی (الکتروگالوانیزم) را در تماس با فلزات دیگر در دهان ایجاد کند که به طور بالقوه منجر به ناراحتی یا طعم فلزی میشود.
حذف پرکردگیهای آمالگام قدیمی میتواند منجر به آزاد شدن بخار جیوه شود و نگرانیهایی را در مورد ایمنی در طول فرآیند حذف، به ویژه برای متخصصان دندانپزشکی ایجاد کند.
توجه به این نکته مهم است که انتخاب بین آمالگام و مواد ترمیمی جایگزین به نیازهای فردی از جمله محل ترمیم، زیبایی شناسی، دوام و ملاحظات ایمنی بستگی دارد. بیماران باید با دندانپزشک مشورت کنند تا براساس شرایط خاص خود تصمیمی آگاهانه بگیرند.
مراقبت بعد از ترمیم دندان با آمالگام:
ترمیم دندان با آمالگام نیز مانند هر درمان دیگری، نیازمند مراقبت بعد از ترمیم است؛ مراقبت از ترمیم های آمالگام برای اطمینان از طول عمر و اثربخشی آنها ضروری است. بیماران باید از روش های مناسب بهداشت دهان و دندان، از جمله مسواک زدن منظم، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهان شویه ضد میکروبی برای جلوگیری از تجمع پلاک و پوسیدگی استفاده کنند. اجتناب از نیروی بیش از حد بر روی دندان های ترمیم شده، مانند خودداری از گاز گرفتن اجسام سخت یا دندان قروچه، به محافظت از آمالگام کمک می کند. معاینات و تمیز کردن منظم دندان ها امکان تشخیص زودهنگام هر گونه مشکل در ترمیم را فراهم می کند و تنظیمات یا تعمیرات به موقع را امکان پذیر می کند. علاوه بر این، انجام یک رژیم غذایی دوستدار دندان با محدود کردن غذاهای شیرین و اسیدی به حفظ مواد پرکننده آمالگام کمک می کند. رعایت این نکات مراقبتی می تواند به اطمینان از دوام و موفقیت آمالگام در طولانی مدت کمک کند.
حاشیه های اطراف آمالگام:
بحث در مورد پرکردن دندان با آمالگام در درجه اول حول محور حضور جیوه در ترکیبات آمالگام می چرخد. در حالی که مواد آمالگام به دلیل دوام و ماندگاری بالا یک عنصر اصلی در دندانپزشکی بوده است، به دلیل انتشار احتمالی بخار جیوه، به ویژه در هنگام قرار دادن و حذف آمالگام، نگرانی هایی ایجاد شده است. برخی استدلال می کنند که سطوح قرار گرفتن در معرض جیوه کم است و ایمن در نظر گرفته می شود، در حالی که برخی دیگر معتقدند که هرگونه قرار گرفتن در معرض جیوه باید به حداقل برسد. در نتیجه، به دلایل زیبایی و ایمنی، تغییری به سمت مواد ترمیمی جایگزین مانند رزین کامپوزیت صورت گرفته است که به بحثهای جاری در مورد استفاده از پرکنندههای آمالگام در دندانپزشکی مدرن کمک میکند.
سخن پایانی:
در حوزه دندانپزشکی با وجود پیشرفت های مداومی که اتفاق میافتد، ترمیم های آمالگام گزینه ای ثابت و ارزشمند برای بازگرداندن سلامت دندان ها باقی مانده است. دوام و مقاومت آنها در برابر سایش آنها را برای دندان های خلفی که در معرض استفاده شدید روزانه قرار می گیرند مناسب می کند. در حالی که نگرانی ها در مورد محتوای جیوه بحث ها را برانگیخته و منجر به توسعه مواد جایگزین شده است، سابقه ایمنی و مقرون به صرفه بودن آمالگام همچنان آن را به یک انتخاب عملی برای بسیاری از بیماران تبدیل می کند. در نهایت، تصمیم برای انتخاب آمالگام به نیازهای فردی بستگی دارد، از جمله عواملی مانند محل بازسازی، زیبایی شناسی و ملاحظات بودجه. مشاوره با یک دندانپزشک مورد اعتماد اولین قدم در انتخاب آگاهانه برای حفظ و ارتقای سلامت دندان شماست.
تفاوت ترمیم دندان با آمالگام و کامپوزیت