آنچه باید در مورد سلامت دندان در بارداری بدانید:

سلامت دندان در دوران بارداری یک جنبه حیاتی از مراقبت های دوران بارداری است که اغلب نادیده گرفته می شود. با این حال، حفظ سلامت دهان و دندان در دوران بارداری هم برای سلامتی مادر و هم برای سلامت کودک ضروری است. نکات کلیدی که باید در مورد سلامت دندان در دوران بارداری بدانید:

1. تغییرات هورمونی که بر سلامت دهان تأثیر می گذارد:

 هورمون های بارداری، به ویژه استروژن و پروژسترون، می توانند برسلامت لثه ها تأثیر بگذارند و خطر ابتلا به التهاب لثه را افزایش دهند. این وضعیت به عنوان "لثه بارداری" شناخته می شود. این عارضه می تواند علائمی مانند تورم، حساس شدن لثه ها و خونریزی در حین مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن ایجاد کند.

2. احساس تهوع صبحگاهی و فرسایش دندان:

 تهوع صبحگاهی که در دوران بارداری شایع است، می تواند منجر به استفراغ و افزایش قرار گرفتن دندان ها در معرض اسیدهای معده شود. این اسید می تواند به مرور زمان مینای دندان را فرسایش داده و منجر به مشکلات دندانی شود. اگر حالت تهوع صبحگاهی دارید، پس از استفراغ دهان خود را با آب یا دهانشویه حاوی فلوراید بشویید تا تأثیر اسید معده بر دندان هایتان به حداقل برسد.

3. افزایش خطر پوسیدگی دندان: 

تغییر در عادات غذایی، هوس خوردن غذاهای شیرین و تنقلات مکرر در دوران بارداری می تواند خطر پوسیدگی را افزایش دهد، از این رو یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی ضروری، به ویژه کلسیم و ویتامین D، هم برای سلامت دندان و هم برای رشد دندان ها و استخوان های کودک شما ضروری است. بهداشت مناسب دهان، از جمله مسواک زدن منظم و نخ دندان کشیدن، نیز در این دوران بسیار مهم است، چرا که به دلیل برخی نوسانات خلقی، فشار و استرس و یا احساس ناخوشایند تهوع هنگام مسواک زدن، این امر مهم نادیده گرفته شود.

4. مشکلات لثه می تواند بر بارداری تأثیر بگذارد:

 برخی از مطالعات نشان می دهد که بین بیماری لثه (بیماری پریودنتال) و پیامدهای نامطلوب بارداری مانند زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد ارتباط وجود دارد. رسیدگی به مشکلات لثه در دوران بارداری ضروری است.

5. روش های دندانپزشکی ایمن و کمک به سلامت لثه و دندان در بارداری: 

بسیاری از روش های معمول دندانپزشکی، از جمله تمیز کردن و جرم گیری دندان یا جرم گیری لثه و برخی از انواع کارهای ترمیمی، در دوران بارداری بی خطر هستند. مهم است که به دندانپزشک خود اطلاع دهید که باردار هستید تا بتواند تنظیمات مناسب را انجام دهد و از برخی درمان ها یا داروها اجتناب کند. توجه داشته باشید اگر در دوران بارداری به کارهای دندانپزشکی نیاز دارید، سه ماهه دوم اغلب امن ترین زمان در نظر گرفته می شود، زیرا این دوره از نظر تغییرات مربوط به بارداری دوره ثبات نسبی است. و این امر بسیار مهم است که همیشه دندانپزشک  خود را در مورد بارداری و هرگونه تغییر در سلامت یا داروهای خود مطلع کنید. 

جهت کسب اطلاعات بیشتر مطلب " کشیدن دندان" و " کشیدن دندان عقل" را مطالعه نمایید.

ملاحظات ایمنی برای کشیدن دندان در دوران بارداری:

با توجه به حساسیت این دوران و شرایط خاص مادر از لحاظ فیزیکی و روحی، در طی انجام درمان های دندان پزشکی و هنگام کشیدن دندان در دوران بارداری، چندین نکته ایمنی باید در نظر گرفته شود:

• حفظ زمان بندی مناسب درمان در دوران بارداری:

 سه ماهه دوم بارداری اغلب مناسب ترین زمان ترجیحی برای اعمال دندانپزشکی است، زیرا خطر عوارض درمانی در این دوره کمتر است. با این حال، کشیدن فوری دندان را می توان در هر سه ماهه انجام داد.

• بی حسی موضعی در دوران بارداری: 

بی حسی موضعی در دوران بارداری هنگامی بی خطر در نظر گرفته می شود که در دوزهای توصیه شده استفاده شود. دندانپزشکان باید از بیهوشی عمومی بخصوص در سه ماهه اول بارداری خودداری کنند.  کم‌خطرترین و مشهورترین داروی بی‌حسی دردوران بارداری  را باید لیدوکایین شمرد، زیرا لیدوکایین در طبقه B (دسته بندی مربوط به دارو های مورد استفاده در دوران باردری)  قرار می‌گیرد. و میتوان از این دارو در حین درمان و با دوز حداقلی استفاده نمود تا هم از تاثیرات احتمالی دارویی بر جنین جلوگیری کند هم از درد ناشی از درمان کاهش یابد.

• مصرف دارو در دوران بارداری:

 دندانپزشکان باید از تداخلات احتمالی بین داروهای دندانپزشکی و ویتامین های دوران بارداری یا سایر داروهای مصرفی در دوران بارداری آگاه باشند. داروهای مورد استفاده برای کنترل درد باید با دقت انتخاب شوند. و تحت نظر پزشک زنان و با اجازه ایشان مصرف گردد.

• حفظ موقعیت و راحتی مادر در دوران بارداری:

به صورت کلی از مهم ترین عوامل درمانی در دوران بارداری این نکته است، که بیماران باردار باید در موقعیت مناسبی قرار گیرند تا از جریان خون مناسب اطمینان حاصل شود و ناراحتی احتمالی به حداقل برسد.

• عکس رادیوگرافی و اشعه ایکس در دوران بارداری:

 به طور کلی در دوران بارداری به خصوص در سه ماهه اول از عکسبرداری با اشعه ایکس دندان اجتناب می شود. در صورت نیاز به اشعه ایکس، باید از محافظ مناسب و تجهیزات مدرن برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض تشعشع استفاده شود.

پوشش سربی جهت محافظت در مقابل اشعه ایکس

چه زمانی کشیدن دندان در دوران بارداری ضروری است؟

کشیدن دندان در دوران بارداری معمولاً در موارد عفونت های شدید دندانی، آبسه ها یا دردهای غیر قابل تحملی که با درمان های محافظه کارانه قابل کنترل نیستند، ضروری است. در صورت ابتلا به هر یک از علائمی که در ادامه گفته می‌شود، بهتر است ابتدا با دندان پزشک یا متخصص جراحی فک و صورت مشورت کرده و بعد از ویزیت و تجویز ایشان با اجازه و تحت نظر متخصص زنان خود اقدام به کشیدن دندان در دوران بارداری نمایید. درد شدید، ادامه دار و غیر قابل تحمل در دندان و لثه، در این صورت احتمال عفونت و پوسیدگی گسترده در دندان و لثه زیاد است، چنانچه پوسیدگی دندان به پالپ رسیده و گسترش آن به گونه ای باشد که امکان درمان ریشه و عصب کشی دندان در دوران باردری، جهت حفظ دندان نباشد؛ اقدام به کشیدن دندان امری ضروری است.

بهترین زمان برای کشیدن دندان در دوران بارداری چه زمانی است؟

 کشیدن دندان در بارداری چه عوارضی دارد؟

نگرانی اصلی بانوان باردار در مورد کشیدن دندان در دوران بارداری یا کشیدن دندان عقل در دوران بارداری، مربوط به بیهوشی مورد استفاده پیش از جراحی و استرس بالقوه ای است که مادر احساس می‌کند. با توجه به اینکه دارو ها بر اساس خطرات احتمالی ای که برای مادران باردار در بر خواهند داشت، به 5 دسته کلی A,B,C,D,X تقسیم شده اند؛ داروهای بی‌حسی در طبقه B و C  قرار دارند، داروهای بی‌حسی موجود در طبقه B طبق تجویز دندان پزشک می‌تواند به حد نیاز مورد استفاده قرار بگیرد اما داروهای ردیف C باتوجه به نیاز مادر و نظر متخصص زنان و زایمان و دندان پزشک مورد استفاده قرار می‌گیرد.کم‌خطرترین و مشهورترین داروی بی‌حسی که در این دوران می‌توان استفاد کرد،  لیدوکایین در طبقه B و با دوز محدود می‌باشد.  تجویز بیهوشی در سه ماهه اول، ممکن است خطرناک باشد، از این رو اغلب درمان به سه ماهه دوم منتقل می‌شود.

توجه داشته باشید به تعویق انداختن کشیدن دندان عفونی و دردناک  می تواند منجر به افزایش خطر عفونت های دندانی شود، که اگر درمان نشود، ممکن است خطرات سلامتی بیشتری هم برای مادر و هم برای جنین در حال رشد ایجاد کند. عفونت های دندانی درمان نشده می تواند منجر به عفونت سیستمیک شود که به طور بالقوه بر بارداری تأثیر می گذارد. علاوه بر این درد و ناراحتی طولانی مدت دندان می تواند به افزایش استرس کمک کند و به طور بالقوه بر سلامت کلی مادر در دوران بارداری تأثیر بگذارد

فواید کشیدن دندان در بارداری:

 کشیدن دندان در دوران بارداری می تواند درد و ناراحتی شدید دندان را تسکین دهد و کیفیت زندگی مادر باردار را در دوران بارداری بهبود بخشد. و استرس و بی تابی مادر را رفع خواهد کرد، که از مهم ترین امور در دوران بارداری است، چرا که کشیدن دندان عفونی، عفونت‌های دندانی را برطرف کند و از گسترش آن‌ها به سایر قسمت‌های بدن جلوگیری کند و خطر عوارض را کاهش دهد.علاوه بر این حفظ سلامت دهان و دندان در دوران بارداری برای جلوگیری از عوارضی مانند بیماری لثه، که با پیامدهای نامطلوب بارداری مرتبط است، بسیار مهم است.

تاکید بر این نکته ضروری است که تصمیم به کشیدن دندان در دوران بارداری باید پس از بررسی دقیق خطرات و فواید آن، با مشورت دندانپزشک و متخصص زنان و زایمان گرفته شود. در بسیاری از موارد، به تعویق انداختن اقدامات ضروری دندانپزشکی خطرات بیشتری نسبت به ادامه درمان لازم دارد، مشروط بر اینکه اقدامات احتیاطی مناسب برای اطمینان از ایمنی و سلامت مادر و نوزاد انجام شود.

 مراجعه به کلینیک دندان پزشکی در دوران بارداری:

در طول قرار ملاقات دندانپزشکی برای کشیدن دندان در دوران بارداری، می توانید انتظار یک ارزیابی کامل توسط متخصصین دندان پزشکی، اعم از متخصص جراحی فک و صورت، متخصص درمان ریشه و ... را داشته باشید تا ضرورت کشیدن دندان را ارزیابی کرده و خطرات یا موارد منع درمان احتمالی را در نظر بگیرید. در صورت تشخیص نیاز دندان به کشیدن داده شود، دندانپزشک در مورد  هرگونه خطر بالقوه مرتبط با کار دندان در دوران بارداری صحبت خواهد کرد. 

ویزیت و وقت های درمانی با ملاحظاتی برای راحتی و ایمنی شما برنامه ریزی می شود، اغلب در سه ماهه دوم بارداری که معمولاً ایمن ترین زمان برای اعمال دندانپزشکی غیر فوری در نظر گرفته می شود. متخصصان دندانپزشکی با استفاده از بی حسی موضعی، نظارت بر علائم حیاتی، اطمینان از موقعیت مناسب و رعایت پروتکل های کنترل عفونت دقیق، ایمنی و راحتی شما را در اولویت قرار می دهند. آنها همچنین قرار گرفتن در معرض تابش را از طریق محافظ در طول اشعه ایکس به حداقل می‌رسانند و اقدامات احتیاطی بیشتری را برای جلوگیری از عوارض و اطمینان از تجربه دندانپزشکی مثبت در این زمان حیاتی انجام می‌دهند.

سخن پایانی