ترمیم دندان یکی از درمان های شایع و حیاتی دندانپزشکی مدرن است که می‌توان گفت یکی از اولین مراحل درمان دندان های آسیب دیده است، و شامل طیف وسیعی از اقدامات با هدف ترمیم یا جایگزینی دندان های آسیب دیده، پوسیده یا از دست رفته است. فرآیند ترمیم دندان پوسیده برای مراجعین به کلینیک دندان پزشکی بسیار مهم است؛ زیرا نه تنها به نگرانی های زیبایی می پردازد، بلکه عملکرد دندان ها را نیز بازیابی می کند. هدف این مطلب از
کلینیک دندان پزشکی دریای نور توضیح و اطلاع رسانی در مورد هدف از ترمیم دندان، اطلاع رسانی و کمک به مراجعه و درمان دندان پوسیده در مراحل اولیه و جلوگیری از وخامت بیشتر و عوارض احتمالی دندان پوسیده است. علاوه بر این، روش های ترمیم دندان ذکر می‌شود که می تواند در تغییر لبخند بیمار، افزایش عزت نفس و بهبود عملکرد کلی دندان معجزه کند.
ترمیم دندان چیست؟
ترمیم دندان شامل روش های مختلف دندان پزشکی است که طی آن دندانپزشک شما می تواند دندان های از دست رفته را جایگزین کند یا قسمت های از دست رفته ساختار دندان را ترمیم کند. چرا که ساختار دندان ممکن است به دلیل پوسیدگی، از بین رفتن ترمیم قبلی یا شکستگی دندان و وارد شدن ظربه به دندان از بین رفته باشد. فرآیند ترمیم دندان شامل انواع مختلفی از درمانها، مانند پر کردن، روکش، بریج، ایمپلنت دندان و دندان مصنوعی است که متناسب با نیازهای خاص هر بیمار تعین می‌شود.
مراجعین به کلینیک دندان پزشکی به دلایل مختلفی به دنبال ترمیم دندان هستند، از جمله ترمیم دندان پوسیده ناشی از حفره های ایجاد شده، ترمیم دندان های آسیب دیده در اثر ضربه یا تصادف، ترمیم های زیبایی مانند تغییر رنگ یا اصلاخ فرم دندان ها. نکته حائز اهمیت که همواره با آن تاکید می‌شود، آن است که توجه سریع به مسائل دندانی نه تنها باعث حفظ دندان های طبیعی می شود، بلکه از اقدامات گسترده تر و پرهزینه تر نیز جلوگیری می کند و بر نقش حیاتی ترمیم دندان در حفظ سلامت کلی دهان و دندان تاکید می کند.
انواع ترمیم دندان :
ترمیم دندان نیز مانند هر فرایند درمانی در دندان پزشکی انواع مختلفی دارد و همانطور که ذکر شده است، در علم دندان پزشکی ترمیم دندان شامل طیف گسترده ای از درمان های دندان پزشکی می‌شود، که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم:
یکی از درمان های شایع دندان پزشکی پر کردن دندان با مواد مخصوص است که معمولاً زمانی که دندان دارای حفره ناشی از پوسیدگی باشد، و ترمیم آسیب های جزئی دندان پر کردن دندان توصیه می شود. در صورت عدم اقدام برای رفع پوسیدگی دندان، پوسیدگی و عفونت موجود گسترش یافته، و باعث آسیب به پالپ دندان و ساختار دندان می‌شود پرکردن دندان یکی از روش‌های کم تهاجم، مقرون به صرفه و کمک کننده به حفظ سلامت دندان پوسیده است.
هنگامی که فرد با پوسیدگی و آسیب شدید در ساختار دندان به کلینیک دندان پزشکی مراجعه می‌کند، ترمیم دندان و استفاده از روکش‌های دندان پیشنهاد می‌شوند که اغلب بعد از درمان ریشه و برداشتن قسمت های آسیب دیده از روکش دندان استفاده می‌شود. روکش دندان با پوشاندن کل سطح قابل مشاهده از دندان های آسیب دیده محافظت کرده و به جلوگیری از آسیب بیشتر و حفظ عملکرد دندان کمک می کنند. روکش های دندانی نیز خود در انواع مختلفی طبقه بندی می‌شوند که همگی بادوام هستند و می توانند ظاهر دندان های آسیب دیده را بهبود بخشند. آنها استحکام، شکل و عملکرد را به دندان باز می گرداند و در عین حال از لحاظ زیبایی شناسی نیز دندان ها را بهبود می بخشد.
پل ها یا بریج های دندان جهت جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته توصیه می‌شوند، البته در صورت عدم تمایل فرد و یا عدم شرایط مناسب برای درمان ایمپلنت دندان. از دست دادن دندان ها منجر به جابجایی دندان های مجاور، تحلیل لثه، تحلیل استخوان فک و مشکلات گفتاری شود. بریج های دندانی یک گزینه غیر جراحی و کم تهاجمی با قیمت مناسب برای جایگزینی دندانها هستند.
- ایمپلنت های دندانی (Dental Implants):
ایمپلنت های دندانی یکی از اصلی ترین درمان های جایگزینی دندان های از دسته رفته هستند و برای افرادی با یک یا چند دندان از دست رفته مناسب هستند و درمان ایمپلنت را می‌توان یک استاندارد طلایی برای جایگزینی دندان در نظر گرفته می شوند.ایمپلنت ها کاملا ازساختار دندان های طبیعی تقلید می کنند و هم ریشه و هم تاج دندان را جایگزین می کنند. آنها از تحلیل استخوان در فک جلوگیری می کنند، عملکرد دهان را حفظ می کنند علاوه بر این ایمپلنت های دندانی بسیار بادوام و ماندگار و مستحکم هستند.
- دندان مصنوعی (Dentures) :
دندان مصنوعی برای افرادی که تمام یا بیشتر دندان های طبیعی خود را از دست داده اند و تمایلی به جراحی ایمپلنت ندارند یا شرایط مساعدی برای جراحی ندارند توصیه می شود. آنها می توانند پروتز کامل (برای از دست دادن کامل دندان) یا پروتز جزئی (برای از دست دادن جزئی دندان) استفاده نمایند. پروتزهای مصنوعی توانایی خوردن، صحبت کردن و لبخند زدن را برای افرادی که دندان های زیادی از دست داده اند را بازیابی می کند. آنها همچنین از عضلات صورت حمایت می کنند و از ظاهر فرورفته و تحلیل لثه جلوگیری می کنند. علاوه بر این پروتز دندان یک جایگزین دندان متحرک و مقرون به صرفه است.
هر نوع ترمیم دندان هدف و مزایای منحصر به فرد خود را دارد و انتخاب آن به شرایط خاص دندانی و ترجیحات بیمار بستگی دارد. معاینه کامل و مشاوره با دندانپزشک به تعیین مناسب ترین گزینه ترمیم برای نیازهای فرد کمک می کند.
روش‌های ترمیم دندان:
روش‌های ترمیم دندان بر مواد مختلفی تکیه می‌کنند که هر کدام بر اساس ویژگی‌های منحصر به فرد خود و مناسب بودن برای نوع خاص ترمیم انتخاب می‌شوند. مواد متداول و مورد استفاده در ترمیم دندان عبارتند از:
- ترمیم دندان با آمالگام(Dental Amalgam):
آمالگام یکی از مواد پرمصرف و ماده ای بادوام و است که از مخلوطی جیوه، نقره، قلع و مس تشکیل شده است. برای چندین دهه در ترمیم هایی مانند پر کردن استفاده شده است.
- ترمیم دندان کامپوزیت (Composite Resin):
ترمیم دندان با کامپوزیت که ماده ای به رنگ دندان است که از مخلوطی از ذرات پلاستیک و شیشه تشکیل شده است. به دلیل جذابیت زیبایی که دارد به طور گسترده برای پر کردن، روکش‌های اینلی و آنلی و در ساخت روکش دندان استفاده می شود.
- ترمیم دندان با فلزات و تیتانیوم (Metals & Titanium):
در ترمیم دندان با استفاده از فلزات از موادی مانند طلا و آلیاژهای مختلف فلزات استفاده می‌شود که به دلیل استحکام و دوام برای ساخت بسیاری از روکشها استفاده می شود.
تیتانیوم به دلیل زیست سازگاری و قابلیت ترکیب شدن با استخوان معمولاً در ساخت ایمپلنت های دندانی استفاده می شود.
- ترمیم دندان با روکش های سرامیک (Ceramics) :
روکش های سرامیک که اغلب از جنس پرسلن هستند، برای ساخت بریج ها و روکش ها استفاده می شود. روکش های سرامیکی ظاهری بسیار شبیه به دندان های طبیعی را دارند و زیست سازگار هستند.
هدف از ترمیم دندان:
هدف از روش‌های ترمیم دندان، بازیابی یکپارچگی بیومکانیکی دندانها، از جمله استحکام، عملکرد و توانایی آنها برای مقاومت در برابر نیروهای جویدن است. اصول کلیدی بیومکانیکی عبارتند از:
- توزیع بار ناشی از ترمیم دندان: ترمیم ها باید به طور مساوی نیروهای ناشی از جویدن و گاز گرفتن را توزیع کنند تا از فشار بیش از حد بر ساختار طبیعی باقی مانده دندان جلوگیری شود.
- چسبندگی دندان: برای موادی مانند رزین کامپوزیت، دستیابی به چسبندگی قوی بین ترمیم و دندان برای جلوگیری از نشت، پوسیدگی مکرر و شکست ترمیم بسیار مهم است.
- استحکام و دوام مواد ترمیمی: مواد ترمیم کننده باید به اندازه کافی قوی باشند تا در برابر نیروهای جویدن روزانه مقاومت کنند و در طول زمان در برابر سایش مقاومت کنند.
- زیست سازگاری: مواد مورد استفاده در ترمیم باید از نظر بیولوژیکی با بافت های دهان سازگار باشند تا خطر عوارض جانبی به حداقل برسد.
ترمیم دندان چگونه است؟
فرآیند ترمیم دندان شامل چندین مرحله است، از تشخیص اولیه و برنامه ریزی درمانی تا ترمیم.
- مرحله اول ترمیم دندان تشخیص، ارزیابی و طرح درمان
در این فرآیند با یک معاینه جامع دندانپزشکی، که شامل تهیه عکس گرافی است، آغاز می شود. دندانپزشک ماهیت و وسعت مشکل دندانی مانند پوسیدگی، شکستگی یا دندان از دست رفته را شناسایی می کند. و بر این اساس طرح درمان کلی مشخص می‌گردد.
- مرحله دوم ترمیم دندان و تزریق بی حسی موضعی:
بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن ناحیه آسیب‌دیده انجام می‌شود و راحتی بیمار در طول عمل تضمین می‌شود. غلاوه بر این لیزر دندان پزشکی نیز در این مرحله استفاده شده که موجب تاثیر عمیق بی حسی و تجربه یک درمان ترمیمی بدون درد می‌گردد.
- درمان بر اساس نوع ترمیم مورد نیاز:
بسته به نوع ترمیم، دندانپزشک دندان را بر این اساس آماده می کند؛برای پر کردن دندان ، قسمت پوسیده دندان برداشته می شود و حفره تمیزی باقی می ماند که با مواد ترمیمی پر می شود. برای روکشها و اینله‌ها/آنله‌ها، دندان به گونه‌ای تغییر شکل داده می‌شود که با ترمیم سازگاری داشته باشد. برای ایمپلنت های دندانی، نیاز به یک روش جراحی برای قرار دادن فیکسچر ایمپلنت در استخوان فک باشد. برای پروتز های دندانی نیز ، قالب‌هایی از دهان گرفته می‌شود تا یک پروتز مناسب ایجاد شود.
ترمیم ساخته شده از نظر تناسب بررسی و در صورت لزوم تنظیم می شود. برای روکش ها و بریج ها از سیمان برای چسباندن دائمی ترمیم به دندان استفاده می شود. برای پر کردن دندان پوسیده نیز، اغلب از نور های مخصوصی برای سخت شدن ماده مورد استفاده در ترمیم استفاده می شود. ایمپلنت های دندانی نیز به اباتمنت متصل می شوند و پروتزها در جای خود نصب می شوند. و ارزیابی نهایی انجام می‌گیرد.
مراحل پر کردن دندان:
فرآیند پر کردن دندان یک روش معمول ترمیم دندان است که برای ترمیم دندانی که تحت تأثیر پوسیدگی دندان یا آسیب جزئی قرار گرفته است، استفاده می شود این فرآیند با معاینه دندان شروع می شود، که طی آن دندانپزشک وجود پوسیدگی یا آسیب دندان را شناسایی می کند. سپس یک بی حس کننده موضعی برای بی حس کردن ناحیه آسیب دیده تجویز کند. این باعث می شود که بیمار در طول عمل راحت و بدون درد باشد. در این مرحله دندانپزشک از مته یا لیزر دندانپزشکی برای برداشتن قسمت پوسیده یا آسیب دیده دندان استفاده می کند. ناحیه آسیب دیده به طور کامل تمیز می شود و حفره ای تمیز و سالم باقی می ماند که آماده پر شدن است.
درنهایت دندانپزشک مواد پرکننده مناسب را انتخاب می کند. مواد پرکننده رایج عبارتند از:رزین کامپوزیت، آمالگام، گلس آینومر و سرامیک ؛ مواد پرکننده انتخاب شده در حفره تمیز و آماده شده قرار می گیرد. دندانپزشک به دقت مواد را شکل می دهد و قالب می گیرد تا از تناسب با ساختار دندان های اطراف اطمینان حاصل کند. سپس پرکردگی صیقلی شده و به شکلی شبیه خطوط طبیعی دندان است. این مرحله کمک می کند تا پرکننده به طور یکپارچه با دندان های اطراف ترکیب شود.
فرآیند پر کردن دندان یک روش دندانپزشکی نسبتاً ساده و روتین است. انتخاب ماده پرکننده به عواملی مانند محل دندان، میزان پوسیدگی یا آسیب و ترجیحات زیبایی شناختی بیمار بستگی دارد. مواد پرکننده در طول سال‌ها تکامل یافته‌اند تا هم فواید عملکردی و هم از نظر زیبایی داشته باشند و در عین حال که ظاهر طبیعی خود را حفظ می‌کنند، امکان ترمیم موثر دندان را فراهم می‌کنند.
ترمیم دندان چه قدر طول می‌کشد؟
ترمیم دندان نیز مانند تمامی پروسه های درمانی زمان و مدت زمان دقیقی ندارند، مدت زمان ترمیم دندان بسته به نوع و پیچیدگی درمان می تواند بسیار متفاوت باشد. اما به صورت حدودی می‌توان گفت، روش‌های ساده‌ای مانند پر کردن دندان ممکن است فقط 30 دقیقه تا یک ساعت طول بکشد، در حالی که درمانهای پیچیده‌تر مانند روکش های دندان، بریج یا ایمپلنت‌های دندانی ممکن است به جلسات متعدد و چندین هفته برای تکمیل نیاز داشته باشند. عواملی مانند تعداد دندان‌های درگیر، نیاز به درمانهای اولیه (مانند کانال‌های ریشه)، و استفاده از فناوری دیجیتال برای ترمیم‌های یک روزه نیز می‌توانند بر جدول زمانی تأثیر بگذارند.
مزایای ترمیم دندان :
ترمیم دندان طیف گسترده ای از مزایایی را ارائه می دهد که به بهبود سلامت دهان، زیبایی و بهزیستی کلی کمک می کند. در اینجا یک توضیح جامع از مزایای کلیدی ترمیم دندان آورده شده است:
- ترمیم عملکرد دهان و دندان
- حفظ ساختار دندان
- پیشگیری از آسیب بیشتر یا از دست دادن دندان
- بهبود یا افزایش زیبایی دندان
- پشتیبانی از ساختار صورت
- تسکین درد هاس شدید دندانی
- ماندگاری و دوام طولانی مدت
ترمیم دندان درد دارد؟
روش های ترمیم دندان معمولاً به گونه ای طراحی می شوند که تا حد امکان برای بیمار بدون درد و راحت باشد. برای هرگونه درمان دندان پزشکی که به صورت عمقی صورت می‌گیرد بی‌حسی موضعی تزریق می‌گردد و برای بی‌حس کردن ناحیه اطراف دندان تحت درمان انجام می‌شود و اطمینان حاصل می‌شود که بیمار در طول عمل احساس درد نمی‌کند. این بدان معنی است که روند واقعی ترمیم نباید دردناک باشد. با این حال، باید به خاطر داشت که پس از از بین رفتن بیهوشی، برخی از بیماران ممکن است ناراحتی یا حساسیت خفیفی را تجربه کنند، به خصوص اگر دندان به طور قابل توجهی پوسیده یا آسیب دیده باشد. این ناراحتی معمولا موقتی است و طبق توصیه دندانپزشک با مسکن های بدون نسخه قابل کنترل است.
در موارد پیچیده‌تر، مانند درمان ریشه یا ترمیم‌های گسترده، ممکن است دوره نقاهت طولانی‌تری همراه با کمی ناراحتی وجود داشته باشد، اما این درد نیز معمولاً با داروهای مسکن تجویز شده توسط دندانپزشک کنترل می‌شود. به طور کلی، روش های ترمیم دندان دردناک نیستند، و معمولاً پس از از بین رفتن بیهوشی، سطحی از ناراحتی یا حساسیت را تجربه می کنید. دندانپزشکان اقداماتی را برای به حداقل رساندن درد و اطمینان از راحتی بیمار در طول و بعد از فرآیند ترمیم انجام می دهند.
اهمیت انتخاب دندان پزشک مناسب برای ترمیم دندان:
ترمیم دندان نیز مانند هر درمان دیگری نیازمند انتخاب یک دندانپزشک یا متخصص پروتز واجد شرایط و با تجربه است از عوامل کلیدی که باید در هنگام تصمیم گیری پیش از ترمیم دندان در نظر گرفته شوند در ادامه بررسی می‌گردد.
جستجوی خود را با تأیید اعتبار و صلاحیت دندان پزشک آغاز کنید. و به دنبال دندانپزشکی با تجربه کافی در روش های ترمیم دندان باشید. تجربه اغلب به درک بهتر گزینه های مختلف درمانی و عوارض احتمالی اطلاق می شود. دندانپزشکان متخصص در دندانپزشکی ترمیمی یا پروتز دندان تخصص خاصی در این زمینه دارند که می تواند به ویژه برای موارد پیچیده و ساخت روکشها و روکش ایمپلنت مفید باشد. رضایت بیماران، نظرات و توصیه‌های بیماران در وب‌سایت‌ها، پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی هر کلینیک دندان پزشکی نیز بسیار کمک کننده خواهد بود. مشاهده عکس های قبل و بعد، مشاوره و ارتباط موثر با کلینیک دندان پزشکی انتخاب شده و مشورت و یک جلسه ویزیت با دندان پزشک نیز از سایر موارد موثر هستند.
مراقبت های بعد از ترمیم دندان:
ترمیم دندان در هرکدام از زیر شاخه های خود که انجام گیرد، نیازمند مراقبت و رعایت برخی از الزامات است، مراقبت های بعد از ترمیم دندان عبارتند از ؛ رعایت بهداشت دهان، . دندان های خود را حداقل دو بار در روز با استفاده از مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. روزانه نخ دندان بکشید تا پلاک و ذرات غذا از بین دندان هایتان پاک شود. از غذاهای بسیار سفت یا چسبنده که به طور بالقوه می توانند به ترمیم دندان آسیب بزنند یا از جای خود خارج کنند، خودداری کنید. برای جلوگیری از پوسیدگی بیشتر، مصرف غذاها و نوشیدنی های شیرین و اسیدی را محدود کنید. از سیگار کشیدن یا استفاده از محصولات تنباکو خودداری کنید، و طبق توصیه دندانپزشک خود در معاینات و تمیز کردن منظم دندان ها شرکت کنید.
اگر هر گونه ناراحتی، حساسیت یا تغییراتی را در ترمیم دندان، یا سایر دندان ها مشاهده کردید، فوراً جهت معاینه و در صورت لزوم درمان دندان اقدام نمایید.و اگر در شب دندان قروچه دارید، این موضوع را با دندانپزشک خود در میان بگذارید. آنها ممکن است یک نایت گارد برای استفاده شبانه را برای محافظت از ترمیم شما و جلوگیری از آسیب بیشتر توصیه کنند. سلامت دهان و دندان ارتباط نزدیکی با سلامت کلی دارد. سعی کنید هیدراته بمانید، رژیم غذایی متعادلی داشته باشید و استرس را مدیریت کنید تا از سلامت دهان و دندان خود حمایت کنید.
به یاد داشته باشید که طول عمر ترمیم دندان به عوامل مختلفی از جمله بهداشت دهان و دندان، انتخاب های غذایی و کیفیت خود ترمیم بستگی دارد. با پیروی از این دستورالعمل های مراقبتی و انجام معاینات منظم دندانپزشکی، می توانید طول عمر ترمیم دندان خود را به حداکثر برسانید و از لبخندی سالم لذت ببرید.
ترمیم آمالگام در مقابل کامپوزیت:
ماده آمالگام و رزین کامپوزیت دو ماده ترمیمی رایج در حوزه دندانپزشکی هستند که هر کدام مزایا و ملاحظات خاص خود را دارند. در ساختار مواد آمالگام، از فلزات از جمله جیوه استفاده شده است، که دوام فوق العاده ای را ارائه می دهد و برای دندان های خلفی که در معرض نیروهای سنگین گاز گرفتن قرار می گیرند، مناسب است. ترمیم دندان با آمالگام مقرون به صرفه است و در هنگام قرار دادن حساسیت کمتری به رطوبت دارد. با این حال، رنگ نقره ای آن ممکن است از نظر زیبایی کمتر دلپذیر باشد و نگرانی ها در مورد محتوای جیوه منجر به بحث هایی در مورد ایمنی آن شده است.
عموما در مقابل ترمیم دندان با آمالگام ترمیم دندان با کامپوزیت قرار دارد، رزین کامپوزیت همرنگ دندان است و به دلیل جذابیت زیبایی، آن را به گزینه ای ارجح برای دندان های قدامی قابل مشاهده تبدیل می کند. کامپوزیت مستقیماً به دندان می چسبد و هنگام ترمیم دندان با کامپوزیت ساختار طبیعی حفظ می‌شود وساختارآن عاری از جیوه است. با این حال، ترمیم های کامپوزیت ممکن است مانند آمالگام دوام نداشته باشند و به مرور زمان از بین بروند، به خصوص در مناطقی که فشار بیشتری را متحمل می‌شود.
تفاوت ترمیم دندان با آمالگام و کامپوزیت
سخن آخر
در پایان، در این مقاله از کلینیک دندان پزشکی دریای نور مروری جامع بردرمان ترمیم دندان ارائه شده است و بر نقش حیاتی آن در سلامت دهان و دندان تاکید می‌کند. ما انواع مختلف روش‌های ترمیم دندان، مبنای علمی آنها، و مزایای ترمیم دندان، بهبود دندان، و پیشگیری از مشکلات بیشتر دندانی را بررسی کرده‌ایم. برای ارائه مشاوره شخصی، گزینه های درمانی تخصصی و مراقبتهی بعد از ترمیم دندان متناسب با نیازهای منحصر به فرد، با ما در تماس باشید.
سلامت دهان و دندان شما اولویت ماست.