چه عواملی تعیین میکند که چند واحد ایمپلنت برای بیمار لازم است؟
تعیین تعداد واحد های ایمپلنت بستگی به چند عامل دارد ،
اولا بستگی به وضعیت استخوان دندان بیمار دارد که استخوان دارای عرض ، ارتفاع و قوام است ، هرچه قوام بیشتری داشته باشد پایه های کمتری نیاز دارد ، قوام استخوان از طریق CBCT قابل تشخیص میباشد البته پزشک از قشای دندان بیمار زیر دست خود متوجه قوام استخوان بیمار میشود.
برای هر فرد طرح درمان اصولی وجود دارد که اگر همه شرایط ایده ال باشد و مشکلات استخوانی وجود نداشته باشد تعداد واحد های ایمپلنت به طور کلی برای فک بالا 7 تا8 واحد کاشت و برای فک پایین 6 تا7 واحد کاشت میباشد.
ولی اگر بیمار مشکلات استخوانی داشته باشد و استخوان دندان بیمار تراکم کمتری داشته باشد باید تعداد واحد های ایمپلنت را بیشتر کرد که نیرو و فشار روی دندان ها پخش شود .
این تعداد حداقل و حداکثری دارد که بستگی به اندازه قوس و فک بیمار دارد، اگر قوس فک بزرگ باشد باید تعداد پایه های بیشتری گذاشته شود و اگر قوس کمتری داشته باشد تعداد کمتری نیاز است. این طرح دندان برای افرادی است که پروتز ثابت برای آنهاگذاشته میشود.
بعضی اوقات برای افرادی که سن بالایی دارند یا استخوان آنها تحلیل رفته است، یک تا دو واحد ایمپلنت گذاشته میشود که در فک قفل میشود ولی تمام فشار دهان به این دو واحد ایمپلنت وارد میشود و امکان شکسته شدن پروتز بیشتر میشود.
معمولا برای دندان های خلفی به ازای هر دندان یک ایمپلنت جایگزین میشود که باز هم برمیگردد به قوس فکی بیمار ، ممکن است قوس فک بزرگ و دندان های بزرگتری داشته باشد که لازم است تعداد ایمپلنتی که گذاشته میشود این فضای خالی را جایگزین کند و نیرو را تحمل کند
و ممکن است که بعضی هم قوس فک کمتر، فضای کوچک و دندان های کوچکتری داشته باشند که میتوانیم مثلا برای سه واحد دندان، دو واحد بریج استفاده کنیم.
در واقع نیروی مکانیکی که بر روی آنها وارد میشود برای ما خیلی مهم است و بر میگردد به وضعیت بیمار یعنی آن فشاری که بیمار روی فک خود میاورد
بعضی از بیماران هستند که فک های عضلانی و قوی دارند و نیروی بیشتری به دندان ها وارد میکند چنانچه زمانی که دندان انها را میبنیم دندان هایشان سایش داشته و ساییده شده اند این سایش نشان میدهد که نیرو روی دندان زیاد است
پس در این شرایط باید به فکر نیروی زیادی که قرار است به ایمپلنت وارد شود باشیم، بنابراین باز ایده ال این است که به ازای هر یک دندان یک ایمپلنت گذاشته شود تا نیرو پخش شود
در عضی حالت ها ممکن است از نظر مکانیکی نیروی روی فک زیاد نباشد در این شرایط میتوان برای 3 واحد دندان فقط 2 واحد ایمپلنت گذاشت چون نیروی زیادی روی آنها نیست و میتوانند فشار را تحمل کنند.
از طرف دیگر هم از نظر رعایت زیبایی نمیتوان به ازای هریک واحد دندان یک ایمپلنت گذاشته شود . در وافع برای فک پایین دندان ها سایزکوچکتری دارند و نمیتوان دو واحد ایمپلنت را با فاصله یک میلیمتری قرارداد چون فضای استخوانی بین دندان ها کم است، باید حداقل 3 تا 4 میلی متر استخوان بین 2 واحد ایمپلنت وجود داشته باشد.
از لحاظ زیبایی هم وقتی روی هر ایمپلنت یک روکش قرار میگیرد آن لثه ای که شکل میگیرد دور تاج دندان برای ما خیلی مهم است، وقتی بیایم به ازای هر دندان یک ایملنت جایگزین کنیم لثه شکل زیبایی به خودش نمیگیرد.
در این مواقع به ازای 3 تا 4 واحد دندان 2 واحد ایمپلنت کاشت میشود، مثلا برای فک پایین روی 2 تا پایه ایمپلنت 4 واحد روکش دندان می نشیند.
آیا برای شکل و اندازه فک عدد و مقیاسی وجود دارد؟
سایز و عدد استانداردی ندارد ولی زاویه فک مهم است ،هرچه زاویه کمتر باشد نیرویی که وارد میشود عمودی تر وبیشتر است و هر چه فک بازتر باشد نیروی کمتری وارد میشود.
البته متخصص پروتز هم باید طوری پروتز را بسازد که نیروی کمتری وارد دندان وسط شود.
ایمپلنت نوعی پیوند است مثل کبد و کلیه که موفقیت در آن خیلی بیشتر از بقیه پیوندها می باشد.جنس ایمپلنت ها از تیتانیوم میباشدکه وقتی روی استخاون گذاشته میشود استخوان شروع به رشد کردن میکند روی سطح ایمپلنت که از لحاظ میکروسکپی که بررسی شده استخوان چسبیده به ایمپلنت که اصطلاحا به آن جوش خورده گفته میشود و با استخوان یکی میشود در این حالت ایمپلنت در سطح قدرتمند میشود و حالا مرحله روکش گذاشتن روی ایمپلنت است.
در برخی موارد میتوان همان موقع که ایمپلنت را میگذاریم هیلینگ یا پیچ را روی آن بست که به آن جراحی یک مرجله ای گفته میشود.
در خیلی از مواقع هیلینگ انجام نمیشود چون میخواهیم فشاری به ایمپلنت وارد نشود، تکان نخورد و خوب جوش بخورد پس میگذاریم ایمپلنت زیر لثه بماند تا زمانی که میخواهیم روکش برای آن گذاشته شود
چنانچه عواملی که باعث جوش نخوردن ایمپلنت به استخوان میشود مثل استفاده از سیگار ،مصرف برخی از داروها رعایت نشود اصطلاحا گفته میشود که ایمپلنت خوب جوش نخورده یا نگرفته است و آمادگی لازم برای گذاشتن روکش ندارد به همین دلیل است که میگوییم 3 تا 4 ماه اول بازه بحرانی است که ایمپلنت سفت و محکم شود .
در حقیقت، دندانپزشک باید براساس موارد زیر تشخیص دهد که چه نوع ایمپلنت با چه ابعادی برای بیمار مناسب است:
- عملکرد ایمپلنت حین عمل کاشت و پس از آن در دهان بیمار
- انطباق با شرایط فیزیکی هر بیمار (حجم، ارتفاع و قطر استخوان، محل قرارگیری ایمپلنت)
- دوام و طول عمر بیشتر ایمپلنت با توجه به محل قرارگیری و کارایی آن
-مشخصات پروتز دندانی مانند ثابت یا متحرک بودن آن و تعداد دندانهایی که روی هر ایمپلنت سوار می شود
- خصوصیات بیومکانیکی مانند بار وارد شده به ایمپلنت، فشاری یا استرسی که باید تحمل کند و توزیع نیرو روی سطح تماس
- خصوصیاتی که از لحاظ زیبایی شناختی برای طراحی تاج دندان باید رعایت شود
به همین علت، امروزه سازندگان ایمپلنت به طور پیوسته تحقیقات گسترده ای در این زمینه انجام می دهند تا بدانند چطور ایجاد تغییرات در ساختار، شکل، قطر و ارتفاع ایمپلنت می تواند روی افزایش درصد موفقیت کاشت دندان تاثیر گذار باشد.