تاثیر داروهای رقیق کننده خون در دندانپزشکی

امروزه و در چشم‌انداز دائماً در حال تکامل پزشکی مدرن، استفاده از داروها و قرص‌های رقیق‌کننده‌های خون یا داروهای ضد انعقاد به خط مقدم مراقبت‌های قلبی عروقی افزایش یافته است. این داروها که برای پیشگیری یا درمان لخته شدن خون و کاهش خطر سکته مغزی طراحی شده‌اند، در مدیریت طیف وسیعی از شرایط پزشکی، از فیبریلاسیون دهلیزی(یک بیماری قلبی است که باعث ضربان قلب نامنظم و اغلب غیرطبیعی سریع می شود) گرفته تا ترومبوز ورید عمقی ((DVT) لخته خونی است که در یکی از رگ‌های عمقی بدن ایجاد می‌شود. این لخته خون معمولاً در پا‌ها اتفاق می‌افتد و باعث درد شدید و متورم شدن آن پا می‌شود. گاهی ممکن است که این لخته خون به سمت ریه‌های فرد حرکت کند و باعث ایجاد آمبولی ریه شود)، نقش اساسی دارند.

افزایش نسخه‌های رقیق‌کننده‌های خون و است و قرص رقیق کننده خون ، مسئله‌ای مهم و اغلب نادیده گرفته شده را برای دندانپزشکان به وجود آورده است. درک رابطه پیچیده بین این مصرف داروهای انعقاد خون و سلامت دهان و دندان یک موضوع نگران کننده برای افرادی است که تحت درمان با این دسته از داروها قرار دارند و نیاز به مراجعه به دندانپزشکی دارند. در این مطلب از کلینیک دندانپزشکی دریای نور به کشف ارتباط میان این داروها و درمانهای دندان پزشکی و پاسخ به سوالات پرتکرار مراجعین می‌پردازیم.

داروهای رقیق کننده خون:

داروهای رقیق‌کننده‌های خون (Blood thinners) که به عنوان داروهای ضد انعقاد(Anticoagulants) نیز شناخته می‌شوند، داروهایی هستند که برای جلوگیری از تشکیل لخته‌های خون یا درمان لخته‌های موجود در جریان خون توسط پزشکان متخصص تجویز می‌شوند. این دسته از داروهای رقیق کننده‌ی خون با کنترل یا کاهش ایجاد لخته های خون به حفظ سلامت بدن کمک می‌کنند، و خطر ابتلا به سکته، حملات قلبی و آمبولی ریوی را کاهش می‌دهند. انواع متداول رقیق کننده های خون عبارتند از:

آسپرین(aspirin)، یک عامل ضد پلاکتی که از جمع شدن پلاکت ها به هم جلوگیری می کند.
وارفارین(warfarin)، یک ضد انعقاد سنتی که با فاکتورهای انعقادی وابسته به ویتامین K تداخل دارد.
و NOACs (ضد انعقادهای خوراکی جدید)،همچنین به عنوان DOACs (ضد انعقادهای خوراکی مستقیم) شناخته می شوند،
ریواروکسابان و آپیکسابان (rivaroxaban and apixaban) برای مهار فاکتورهای خاصی از لخته شدن خون طراحی شده اند.

و داروهای تجویز شده برای بیماری‌های خاصی اعم از:

فیبریلاسیون دهلیزی (ضربان قلب نامنظم)
ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون در سیاهرگ‌های عمقی)
آمبولی ریوی (لخته شدن در ریه‌ها)
تعویض دریچه قلب
و برخی بیماری‌های قلبی که لخته می‌شود، تجویز می‌شوند. پیشگیری برای سلامت کلی بیمار بسیار مهم است.

مکانیسم داروهای رقیق کننده خون چگونه است؟

تأثیر داروها و قرص‌های رقیق‌کننده‌های خون هنگام درمان های دندانپزشکی، هم برای بیماران و هم برای دندان‌پزشکان بسیار مهم است. در حالی که این داروها در موارد خاصی و برای جلوگیری از لخته شدن خون برای برخی از افراد بسیار حیاتی هستند، اما می توانند در طول درمان های دندانپزشکی چالش هایی ایجاد کنند. مکانیسم های قرص های رقیق‌کننده‌های خون بدین شکل است که، توانایی لخته شدن خون را کاهش می‌دهند و خطر خونریزی طولانی‌مدت را از بین می‌برد. در این مرحله برای درک بهتر عملکرد این داروها ابتدا فرایند ایجاد لخته‌های خون و ممانعت داروهای رقیق کننده خون از ایجاد لخته را توضیح می‌دهیم.

هنگامی که که بدن دچار بریدگی و زخم می شود، ابتدا سلول های خونی کوچک بدن به نام پلاکت جهت ایجاد توده در محل جراحت جمع می شوند تا سرعت جریان خون در رگ ها را به حداقل برساند. سپس پروتئین های موجود در خون جهت حفظ فواصل بین پلاکت ها با یکدیگر همکاری می کنند تا لخته ایجاد شده ثابت و محکم شده و مانع خونریزی بیشتر شود.عملکرد داروی رقیق کننده خون اینگونه است که در ابتدای تشکیل لخته با ممانعت از اتصال پلاکت ها به یکدیگر و به رگ های خونی باعث عدم تشکیل لخته هنگام جراحت می شوند.

تاثیر داروهای رقیق کننده خون در دندانپزشکی:

پس از درمان‌های دندانپزشکی، از جرم گیری دندان تا کشیدن دندان را افزایش می‌دهند. این افزایش خطر خونریزی می تواند برای بیماران نگران کننده باشد. در این صورت اولین اصل اطلاع دادن به دندان پزشکان و کادر درمان در خصوص سوابق درمانی و داروهایی است که مصرف می‌کنید. دومین اصل مهم مخصوصا برای درمان هایی کهاحتمال خونریزی دارند؛ مراجعه به متخصصان دندانپزشکی است تا رویکرد درمانی خاص خود را تنظیم کنند.

دندانپزشکان باید از داروهای مصرفی بیماران خود آگاه باشند و اقدامات احتیاطی مانند استفاده از داروهای هموستاتیک و نظارت دقیق بر خونریزی را برای اطمینان از ایمنی بیمار انجام دهند. علاوه بر این، بیمارانی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند باید این اطلاعات را به دندانپزشک خود اطلاع دهند تا امکان برنامه ریزی مناسب و به حداقل رساندن عوارض احتمالی فراهم شود. ایجاد تعادل بین ضرورت رقیق‌کننده‌های خون و سلامت دندان، فرآیندی حساس است که بر اهمیت همکاری و تفاهم بین متخصصان پزشکی و دندان‌پزشکی تاکید می‌کند.

تاثیر داروهای رقیق کننده خون بر درمان های دندان پزشکی.JPG

اقدامات دندان پزشکان در مواجه با مصرف داروهای رقیق کننده خون:

دندانپزشکان می توانند با انجام مراحل زیر برنامه های درمانی دندان پزشکی اعم از کشیدن دندان، جراحی لثه، و ... را برای به حداقل رساندن خطرات خونریزی و ایجاد لخته خون تنظیم کنند، دندانپزشکان ممکن است با متخصص قلب، یا پزشک مربوطه مشورت کنند تا در مورد دارو و تاریخچه پزشکی شما صحبت کنند و از یک رویکرد مشترک برای مراقبت از دندان شما اطمینان حاصل کنند. یا از شما بخواهند قبل از اقدام برای درمان، با ایشان مشورت کرده و نامه‌ای از پزشک متخصص خود که شرح درمان و تاریخچه‌ی پزشکی و داروهای مصرفی شما را شرح داده‌اند؛ جهت درمان اقدام نمایید.

علاوه براین دندانپزشکان ممکن است پروسه های دندانپزشکی را در زمان های خاصی طبق درمان شما و برنامه‌ی دارویی خاص شما برنامه ریزی کنند تا با اوج یا کمترین اثر دارو مطابقت داشته باشد و خطر خونریزی بیش از حد را کاهش دهد. در طول فرایند درمان‌های دندانپزشکی، دندانپزشکان می توانند از اقدامات موضعی مانند عوامل هموستاتیک و بخیه ها و استفاده از لیزر دندانپزشکی برای کنترل موثر خونریزی استفاده کنند. آنها همچنین ممکن است در صورت لزوم برای مدت طولانی تری به محل جراحی فشار وارد کنند. در برخی موارد نیز توصیه می‌شود که به طور موقت دوز یا زمان مصرف داروهای رقیق کننده خون را تحت نظر پزشک تجویز کننده تنظیم کنید.

نکته حائز اهمیت در این شرایط که در کلینیک دندان پزشکی دریای نور، استفاده از لیزر دندان پزشکی بعد از درمان های دندان پزشکی جهت کنترل خونریزی بعد از جراحی و کشیدن دندان، یا خونریزی های احتمالی است. بدین صورت که با تجویز توسط متخصصین دندان پزشکی و دندان پزشک مربوطه، در قسمت تحت درمان استفاده می‌شود. علاوه‌براین دندانپزشکان باید بیماران را پس از انجام اقدامات دندانپزشکی از نزدیک تحت نظرخواهند داشت تا اطمینان حاصل کنند که خونریزی قبل از ترخیص فرد کنترل گردد.

کنترل خونریزی در دندانپزشکی:

عوامل هموستاتیک و اقدامات موضعی نقش اساسی در کنترل خونریزی در حین اعمال دندانپزشکی، به ویژه برای بیمارانی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند، ایفا می کنند. حال سوال اساسی ایجاد می‌شود که عوامل هموستاتیک و یا روش های کنترل و جلوگیری از خونرزی چیست؟

عوامل هموستاتیک موادی هستند که به لخته شدن خون کمک می کنند و به توقف خونریزی در محل تحت درمان کمک می کنند. این عوامل ممکن است شامل عوامل موضعی مانند گاز آغشته به ترانگزامیک اسید(tranexamic acid)، اسفنج های ژلاتین قابل جذب(absorbable gelatin sponges) یا حتی درزگیرهای فیبرین (fibrin sealants) باشد. دندانپزشکان می توانند آنها را مستقیماً روی ناحیه خونریزی قرار داده ، و خطر خونریزی طولانی مدت را کاهش می دهد.

علاوه بر این، اقدامات محلی شامل تکنیک هایی مانند بخیه زدن یا استفاده از مواد قابل جذب برای بستن موثر محل های جراحی است. با بخیه زدن، دندانپزشکان اطمینان حاصل می کنند که بافت ها به طور ایمن در کنار هم قرار می گیرند و اجازه می دهند فرآیند لخته شدن طبیعی در زیر سطح تحت درمان که بخیه زده شده است، انجام شود. این روش‌ها در مدیریت نگرانی‌های خونریزی ضروری هستند و به دندانپزشکان اجازه می‌دهند تا درمان‌های لازم را برای بیمارانی که از رقیق‌کننده‌های خون استفاده می‌کنند، ارائه کنند. از دیگر موارد مهم مراجعه به متخصصین دندان پزشکی است. برای مثال جراحی دندان یا جراحی دندان عقب و یا جراحی ایمپلنت، توسط متخصص جراحی فک و صورت، با رعایت تکنیک های جراحی در کوتاه ترین زمان و بدون عوارض جانبی صورت گرفته و با استفاده از راهکار های کنترل خون خونریزی ایشان میتوانند شرایط بیمار را کنترل نماییند.

چگونه قرص رقیق کننده خون بر درمان های دندان پزشکی تاثیر دارد؟

داروهای رقیق کننده های خون می توانند تأثیرات متفاوتی بر درمان‌های رایج دندانپزشکی داشته باشند.هنگام جرم گیری دندان که یک روتین دندانی عادی است، بیمارانی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند ممکن است، کمی مدت زمان خونریزی بیشتری را تجربه کنند، که معمولاً با عوامل هموستاتیک و فشار توسط دندان پزشک قابل کنترل است. اعمال جراحی اعم از کشیدن دندان، جراحی دندان عقل و یا جراحی لثه می تواند خطر بیشتری برای خونریزی بعد از درمان داشته باشد. در این شرایط متخصصین دندانپزشکی ممکن است درمان را با استفاده از بخیه های قابل جذب و عوامل هموستاتیک یا توصیه به تغییر موقت دوز رقیق کننده خون تحت نظارت پزشک تجویز کننده تنظیم کنند.

درمان های ترمیمی دندان و یا درمان ریشه ممکن است کمترین تأثیر را داشته باشند، زیرا عمدتاً قسمت داخلی دندان را درگیر می کنند و کمتر منجر به خونریزی بیش از حد می شوند. البته باز هم توصیه حتمی وجود دارد که، بیماران باید جزئیات داروی خود را با دندانپزشک خود در میان بگذارند تا از یک رویکرد مناسب برای هر روش اطمینان حاصل کنند که هم سلامت دندان و هم سلامت کلی را حفظ می کند.

قطع خودسرانه داروهای رقیق کننده خون:

همانطور که همیشه توصیه می‌شود که داروها مخصوصا دارو های مهمی اعم از دارو های بیماری قلبی، دارو های رقیق کننده خون و .. را خودسرانه مصرف نکنید، در خصوص قطع، توقف یا تغیر در شیوه، مدت زمان مصرف یا تعداد داروهای انعقاد خون نیز نباید خودسرانه تصمیم گرفته شود.

قطع خودسرانه داروهای رقیق کننده خون قبل از شروع درمان دندانپزشکی نتها مفید و موثر نخواهد بود، بلکه می تواند خطرات جدی ایجاد کند. این داروها به دلایل پزشکی مانند جلوگیری از لخته شدن خون، سکته مغزی یا حملات قلبی تجویز می شوند. قطع ناگهانی آنها بدون نظارت پزشکی می تواند خطر ابتلا به این عوارض سلامتی را افزایش دهد، که ممکن است خطر خونریزی در طول یک درمان دندانپزشکی را بیشتر کند. علاوه بر این، اثرات رقیق‌کننده‌های خون می‌تواند تا چند روز پس از قطع دارو ادامه داشته باشد، بنابراین توقف کوتاه مدت آنها ممکن است کاهش قابل توجهی در خطر خونریزی را تضمین نکند. در عوض، یک رویکرد مشترک شامل ارتباط باز بین بیمار، دندانپزشک، و پزشک تجویز کننده برای تنظیم برنامه های درمانی، به حداقل رساندن خطرات خونریزی و اطمینان از سلامت و ایمنی کلی بیمار توصیه می شود.

به حداقل رساندن خونریزی بعد از درمان دندانپزشکی:

توجه داشته باشید که حتما باید دستورالعمل های دندان پزشک خود را رعایت نمایید و پس از درمانهای دندان پزشکی و جراحی دندان ، اعمال فشار محکم بر روی محل های خونریزی به مدت 30 دقیقه با گاز مرطوب یا کیسه های چای معمولاً خونریزی را متوقف می کند. بیماران باید حداقل تا 24 ساعت اول از تف کردن، آبکشی، استفاده از نی، نوشیدن نوشیدنی گرم و کشیدن سیگار خودداری کنند. همچنین بیماران باید در دو تا سه روز اول از خوردن غذاهای سفت یا تند (مانند چوب شور، چیپس، آجیل) خودداری کنند. دندانپزشک شما همچنین ممکن است داروهای خاصی را تجویز کند که می تواند به کاهش خونریزی کمک کند.

The American Academy of Oral Medicine .Blood Thinners and Dental Care

American Dental Association .Oral Anticoagulant and Antiplatelet Medications and Dental Procedures

قطع مصرف آسپرین قبل از کشیدن دندان:

با توجه به همه گیری و شایع بودن مصرف آسپیری میان افراد، مخصوصا در سنین بالاتر، این سوال ایجاد می‌شود که " آیا آسپرین داروی ضد انعقاد خون است؟" در پاسخ باید گفت، بله، آسپرین به عنوان یک ضد انعقاد، به ویژه یک عامل ضد پلاکت در نظر گرفته می شود.

آسپرین با مهار تجمع پلاکت ها، خطر لخته شدن خون را کاهش می دهد و اغلب برای جلوگیری از حوادث قلبی عروقی مانند حملات قلبی و سکته تجویز می شود. با این حال، برای افرادی که آسپرین مصرف می کنند، مهم است که قبل از قطع یا تغییر رژیم دارویی خود، با ارائه دهنده پزشک معالج خود ودندانپزشک خود مشورت کنند، زیرا قطع ناگهانی آسپرین می تواند پیامدهای سلامتی داشته باشد. هنگام برنامه ریزی برای کشیدن دندان یا هر روش دندانپزشکی، ضروری است که دندانپزشک خود را در مورد مصرف آسپرین خود مطلع کنید تا بتواند اقدامات مناسبی را برای به حداقل رساندن خطرات خونریزی انجام دهد.

با مشورت با متخصصین جراحی فک و صورت کلینیک دندان پزشکی دریای نور، و تحقیقاتی که در این حوزه صورت گرفته است، مشخص شده است که که مصرف داروی آسپیرین تاثیری در فاکتورهای خونی ندارد بلکه تنها در مدت خونریزی تاثیرگذار است. بنابراین اگر فردی روزانه یک آسپرین مصرف می‌کند با نظر پزشک معالج خود، میتواند تحت نظر متخصص جراحی فک و صورت اقدام به جراحی دندان و یا جراحی ایمپلنت نماید. چراکه جراحی توسط متخصص جراحی فک و صورت، با رعایت تکنیک های جراحی در کوتاه ترین زمان و بدون عوارض جانبی صورت گرفته و با استفاده از راهکار های کنترل خون خونریزی میتوانند شرایط بیمار را کنترل نماییند.البته این قاعده در خصوص بعضی از دارو های رقیق کننده اعم از وارفارین، پلاویکس و ... متفاوت است.

پلاویکس و کشیدن دندان:

یکی از مواردی که هنگام مراجعه به کلینیک دندان پزشکی با آن مواجه می‌شویم، قطع مصرف پلاویکس هنگام کشیدن دندان است؛ و اینکه "آیا می‌شود با مصرف پلاویکس دندان کشید؟"

هنگام در نظر گرفتن کشیدن دندان برای افرادی که پلاویکس (کلوپیدوگرل) مصرف می کنند، دارویی که معمولاً به عنوان یک داروی انعقاد خون و پلاکت برای جلوگیری از لخته شدن خون و کاهش خطر حوادث قلبی عروقی تجویز می شود، ضروری است که با احتیاط و با مشورت متخصصان پزشکی و مطلع، با این وضعیت برخورد کنید. اگرچه ممکن است همیشه لازم نباشد که داروی پلاویکس را قبل از کشیدن دندان متوقف کنید، تصمیم باید به صورت موردی گرفته شود و شامل همکاری بین بیمار، دندانپزشک و پزشک تجویز کننده باشد. قطع ناگهانی پلاویکس می تواند خطر تشکیل لخته را افزایش دهد و به طور بالقوه منجر به عوارض جدی برای سلامتی شود. ممکن است تغییر دوز دارو یا استفاده از اقداماتی مانند عوامل هموستاتیک در طول کشیدن دندان برای کنترل خونریزی نیاز باشد.

سخن آخر

مدیریت درمان های دندانپزشکی برای افرادی که از داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین، پلاویکس و... استفاده می‌کنند، نیازمند دقت، حفظ تعادل بین سلامت کلی فرد و سلامت دندان است. این داروها برای پیشگیری از حوادث قلبی عروقی ضروری هستند و قطع ناگهانی آنها می تواند خطرات جدی ایجاد کند. در عوض، یک رویکرد مشارکتی شامل ارتباط موثر بین بیماران، دندانپزشکان و پزشکان تجویز کننده دارو های انعقاد خون بسیار مهم است.

در حالی که ممکن است همیشه لازم نباشد قبل از درمان دندانپزشکی، دوز دارو های رقیق‌کننده‌های خون را قطع یا تغییر دهید، اما هر مورد باید به‌صورت جداگانه و با در نظر گرفتن دقیق تاریخچه پزشکی بیمار و نیازهای دندانی خاص مورد ارزیابی قرار گیرد.