روکش دندان که معمولاً به عنوان تاج دندان شناخته می شود، به منظور ترمیم دندانی استفاده میشود که، دندان آسیب دیده یا ضعیف شده است و بالای خط لثه را کاملاً می پوشاند. و مانند یک کلاه محافظ است که تمام قسمت قابل رویت دندان را می پوشاند و شکل، اندازه، استحکام و ظاهر آن را بازیابی می کند. روکش های دندان زمانی مناسب ترند که دندان نیاز به حمایت ساختاری قابل توجهی داشته باشد یا ظاهر زیبایی نیاز به دگرگونی کامل داشته باشد. روکش های دندانی معمولاً برای دندان هایی با پوسیدگی گسترده، پرکردگی های بزرگ، شکستگی ها یا پس از درمان ریشه توصیه می شود. و از مواد مختلفی از جمله چینی، فلز یا ترکیبی از هر دو (چینی به فلز) ساخت، بسته به نیاز و ترجیحات بیمار.
در این مطلب از
کلینیک دندان پزشکی دریای نور به موارد درمانی و مراحل نصب روکش دندان و استفاده از روکش دندان به منظور حفظ ظاهر طبیعی دندان و استحکام دندان بعد از درمان، انواع روکش دندان،انواع روکش سرامیکی و تفاوت انواع روکش دندان پرداخته میشود.
روکش دندان چیست؟
روکش دندان واژهای آشنا در بین افراد است و به کررات از دندان پزش خود یا سایرین شنده اند، اما سوالا اصلی در این میان این است که " روکش دندان چیست؟" " انواع روکش دندان" و "فواید روکش دندان چیست؟" برای پاسخ به این سوالات تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
روکش دندان پوسته ای نازک و سفارشی است که معمولاً از پرسلن یا رزین کامپوزیت ساخته می شود و برای پوشش سطح جلویی دندان طراحی شده است. ونیرها یک درمان زیبایی دندانپزشکی محبوب هستند که برای بهبود ظاهر دندان ها از طریق اصلاح عیوب مختلف و ایجاد لبخندی زیباتر استفاده می شود.
نکات مهم در خصوص روکش دندان:
- مواد مورد استفاده در ساخت روکش دندان:
روکش ها معمولا از پرسلن یا رزین کامپوزیت ساخته می شوند. ونیرهای پرسلن به دلیل ظاهر طبیعی، دوام و مقاومت در برابر لکه شناخته شده اند، در حالی که ونیرهای کامپوزیت مقرون به صرفه تر هستند و می توانند به طور مستقیم در طول یک بار ویزیت دندانپزشکی روی سطح دندان اعمال شوند.
- سفارشی سازی در ساخت و تهیه روکش دندان:
هر روکش به صورت سفارشی ساخته می شود تا با اندازه، شکل و رنگ دندان های طبیعی بیمار مطابقت داشته باشد. این یک نتیجه یکپارچه و طبیعی را تضمین می کند که لبخند فرد را تکمیل می کند.
- حداقل تراش دندان برای نصب روکش دندان:
نصب و تهیه روکش معمولاً به حداقل آماده سازی دندان نیاز دارد و مقدار کمی مینا از سطح جلوی دندان برداشته می شود تا روی روکش قرار گیرد. این معمولاً یک مقدار محافظه کارانه برای کاهش دندان است.
روکش ها می توانند انواع مختلفی از نگرانی های دندانپزشکی زیبایی، از جمله تغییر رنگ دندان، دندان های تراشیده یا فرسوده، فاصله بین دندان ها و ناهماهنگی های جزئی دندان را برطرف کنند.
چرا باید روکش های دندانی را برای تقویت و اصلاح لبخند انتخاب کنیم؟
روکش های دندانی به دلیل مزایای متعددی که دارند، گزینه ای محبوب برای تقویت لبخند هستند:
- بهبود زیبایی دندان ها و لبخند با انتخاب روکش دندانی مناسب:
روکش ها و ونیر های دندانی می توانند مسائل زیبایی مختلف از جمله تغییر رنگ دندان، براده ها، ترک ها و ناهماهنگی ها را اصلاح کنند و در نتیجه لبخندی زیبا و متقارن ایجاد کنند.
- درمان محافظه کارانه با کمتریم میزان تراش و آسیب به دندان ها:
روکش های دندانی در مقایسه با گزینه های دیگر مانند روکش دندان به حداقل آماده سازی دندان نیاز دارند و ساختار طبیعی دندان را بیشتر حفظ می کنند.
- دوام و ماندگاری بالای روکش ها از دلایل مناسب انتخاب انواع روکش های دندان:
انواع روکش های دندان قوی و مقاوم در برابر لکه هستند و راه حلی بادوام برای تغییر شکل لبخند ارائه می دهند.
- ظاهر طبیعی روکش های دندانی:
روکش های سفارشی با دندان های طبیعی بیمار مطابقت دارند و لبخندی بدون ایرا و ظاهری طبیعی ایجاد می کنند. روکشهای دندانی میتوانند رنگ، شکل و همترازی دندانها را بهبود بخشند و به لبخندی درخشان و زیباییشناختی دست پیدا کنند.
- تقویت دندانهای آسیبدیده با استفاده از روکش های دندانی:
روکشها علاوه بر بهبودهای زیبایی، میتوانند از دندانهای ضعیف یا آسیبدیده حمایت ساختاری کنند و استحکام و طول عمر آنها را افزایش دهند. بعد از درمان های ترمیمی و عصب کشی دندان های با استفاده از روکش های دندانی از دندان درمان شده و عصب کشی شده حمایت میشود.
- شواهد علمی و میزان موفقیت درمان روکش های دندانی:
استفاده از روکش های دندانی توسط شواهد علمی پشتیبانی می شود و میزان موفقیت بالایی را در ارائه بهبودهای زیبایی و عملکردی نشان داده است. مطالعات بالینی و مقالات تحقیقاتی متعددی دوام، طول عمر و رضایت بیمار مرتبط با درمان روکش دندان را نشان دادهاند. با این حال، مانند هر روش دندانپزشکی، موفقیت به انتخاب صحیح بیمار، برنامه ریزی دقیق درمان، و اجرای ماهر توسط یک متخصص دندانپزشکی واجد شرایط بستگی دارد.
مراحل پست و روکش دندان:
توجه داشته باشید که جهت درمان روکش دندان نیز مانند سایر درمان های دندان پزشکی مدت زمان و تعداد جلسات به صورت تقریبی بیان میشود، و تعداد جلساتی که جهت آماده سازی و تحویل روکش های دندانی نیاز است به نوع روکش و شرایط دندان بستگی دارد. معمولا این فرآیند میتواند یک الی دو هفته طول بکشد.
- مرحله اول پست و روکش دندان و مشاوره با دندان پزشک
این مرحله از روکش دندان به صورت ثابت انجام میگیرد؛ اولین قدم تعیین وقت مشاوره با یک دندانپزشک واجد شرایط است. در طول این قرار ملاقات، نگرانیها و خواستههای خود برای بهبود لبخندتان را مطرح خواهید کرد. دندانپزشک دندان ها، لثه ها و سلامت کلی دهان شما را بررسی می کند تا تشخیص دهد که آیا روکش ها گزینه مناسبی برای شما هستند یا خیر.
اگر ونیرها برای مورد شما مناسب هستند، دندانپزشک یک برنامه درمانی را بر اساس نیازها و اهداف خاص شما ایجاد می کند. این شامل بحث در مورد نوع روکش هایی است که برای شما بهترین کار را دارد (چینی یا کامپوزیت)، تعداد روکش های مورد نیاز، و سایه روکش ها برای مطابقت با دندان های طبیعی شما.
- مرحله دوم روکش دندان و آماده سازی دندان برای روکش:
در این مرحله بعد از تزریق آمپول بی حسی، سطح جونده و اطراف دندان ها یک تا دو میلیمتر توسط فرزهای دندانی تراش داده شده و در صورت وجود پوسیدگی، با ابزار مخصوص پوسیدگی ها برداشته شده و دندان برای نگه داشتن روکش به صورت ایمن تراش داده شده و تغییر شکل مییابد. این مرحله تضمین میکند که روکشها به درستی قرار میگیرند و طبیعی به نظر میرسند. اگرچه این مقدار حداقلی برای حذف مینای دندان است، اما فرآیندی غیرقابل برگشت است.
تمامی روکش ها مقدار مشخصی ضخامت دارند بنابراین دندان باید به اندازه ضخامت روکش تعین شده تراشیده شود؛ در برخی انواع روکش ها برای افزایش استحکام و مقاومت، ضخامت پوسته افزایش پیدا میکند اما در بیشتر انواع، حداقل ضخامت لازم دو میلی متر است.
- مرحله سوم قالب گیری روکش دندان
پس از آماده سازی دندان، دندان پزشک با استفاده از تری های دندانی مخصوص قالبی از دندان تحت درمان تهیه کرده و به لابراتوارارسال میکند. علاوه بر قالب گیری از دندان مورد نظر قالب فک مقابل نیز تهیه می شود. به این دلیل که تکنسین لابراتوار با برقراری رابطه ی فکین با هم بتواند روکش را با نواحی تماس صحیح با دندان های مقابل بازسازی کند.
قالب دندان هایتان در لابراتور تبدیل به مولد (mold) با کست (cast) گچی خواهد شد و سپس روکش دندان را روی میل گچ فرم میدهند. در نهایت پس از فرم گرفتن روکش به شکل دندان، سرامیک مورد استفاده (برحسب نوع روکش انتخاب شده) در کوره مخصوص پخته می شود.
توجه داشته باشید انتخاب لابراتوار مناسب جهت ساخت روکش با بالاترین دقت و بهترین کیفیت یکی از اساسی ترین ارکان این درمان میباشد، که از وظایف کلینیک دندان پزشک و متخصص پروتز است. علاوه بر آن قالب گیری با نهایت دقت از دیگر موارد موثر در کیفیت درمان است.
- مرحله چهارم وروکش موقت برای دندان تحت درمان:
اگر آماده سازی دندان ها منجر به تغییر ظاهری قابل توجهی شود، دندانپزشک ممکن است در زمانی که روکش های دائمی که در آزمایشگاه دندانپزشکی ساخته می شوند، روکش های موقت را برای محافظت از دندان های در معرض دید و جلوگیری از انحراف آن بر روی دندان شما قرار میگیرد. این مرحله بسته به میزان آماده سازی دندان همیشه ضروری نیست. معمولاً روکش موقت از جنس پلاستیک یا فلز است و با چسب موقت به دندان چسبانده میشود.
- انتخاب رنگ روکش دندان از مهمترین موارد درمان پست و روکش دندان:
این مرحله که با کمک بیمار اینجام میشود از مهمترین مراحل مخصوصا در روکش های چینی و پورسلن است. و باید رنگی کاملاً مشابه رنگ دندانهای طبیعی خودتان انتخاب کند.
جلسه دوم و نصب و باندینگ روکش دندان:
پس از حدود یک الی دو هفته بعد از آماده شدن روکش در لابراتوار و ارسال مجدد به کلینیک دندان پزشکی، فرد باید مجددا جهت نصب و قرار دادن روکش دندان مراجعه نماید.
جهت اتصال روکش اصلی ابتدا روکش موقت برداشته میشود. به همین منظور در صورت لزوم آمپول بی حسی تزریق شده ( همیشه نیازی به این کار نیست چرا که این کار بدون درد است). و پس از برداشتن روکش موقت بقایای چسب باقی مانده بر روی دندان تمیز میشود.
- تطابق و تنظیم نهایی رنگ و شکل
ارزیابی دقیق با قرار دادن روکش بر روی دندان تحت درمان و بررسی تمامی جوانب اعم از شرایط دندان برای کشیدن نخ دندان، شرایط قرار گیری و حد فاصل آن با دندان های اطراف و قرار گیری بر روی لثه، و بلندی و کوتاهی آن توسط دندان پزشکی، اقدام به چسباندن روکش میشود. گاها چندین بار این فرایند تکرار شده، چرا که این ارزیابی از اهمیت بالایی برخوردار است، مخصوصا برای روکش دندان جلو چرا که در معرض دید هستند و جنبه زیبایی نیز در این امر مطرح است.
- باندینگ و نصب دقیق روکش دندان:
پس از آماده شدن روکش دائمی، دندانپزشک روکش ها را روی دندان های شما قرار می دهد تا تناسب، شکل و رنگ آنها را بررسی کند. در صورت لزوم می توان در این مرحله تنظیمات را انجام داد. دندانپزشک دندان های شما را تمیز، جلا و حکاکی می کند تا پیوند محکمی با روکش ها ایجاد کند. سپس یک چسب مخصوص دندانپزشکی روی روکش ها زده می شود و با دقت روی دندان های شما قرار می گیرد.
برای فعال کردن چسب دندان و اطمینان از چسبندگی مطمئن، از نور کیورینگ برای سفت شدن آن استفاده می شود. این فرآیند معمولاً چند دقیقه طول می کشد.
- تنظیمات و معاینات نهایی بعد از نصب کامل روکش دندان:
پس از چسباندن روکش ها در جای خود، هر گونه چسب اضافی برداشته می شود و دندانپزشک تنظیمات نهایی را برای اطمینان از بایت راحت و تراز مناسب انجام می دهد.
گاها ممکن است ابتدا روکش با چسب موقت چسبانده شود و بعد از حدود یک الی دو هفته چنانچه فرد متوجه درد، حساسیت و یا بلندی و کوتاهی در روکش خود نشده باشد و تمامی موارد به درستی رعایت شده باشد؛ روکش با سمان و چسب دائم چسبانده میشود.
بهترین چسب برای چسباندن روکش دندان؟
براساس نوع روکش مورد استفاده نوع چسب انتخاب میشود، استفاده از چسب روکش مناسب از آن جهت حائز اهمیت است که چسب روکش باید به گونه ای یاشد، که روکش به درستی برروی دندان قرار گرفته و فاصله ای میان دندان و روکش نباشد، چرا که این فاصله میتواند موجب پوسیدگی مجدد دندان گردد، علاوه بر این کیفیت پایین چسب روکش باعث لقی و افتادن روکش دندان نیز میشود. البته ثابت ماندن روکش بیشتر به نوع تراش اولیه بستگی دارد، اما نوع و کیفیت چسب نیز در این امر حائز اهمیت است.
قالبگیری و ساخت روکش به روش دیجیتال
جهت انجام بسیاری از درمان های دندان پزشکی کسب اطلاعات دقیق از دندان ها و دندان های اطراف و موقعیت آن ها بسیار حائز اهمیت است. قالبگیری و روکش دندان نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود. امروزه با استفاده از ابزار و دستگاه های دیجیتالی که دارای اسکنر هستند، میتوان تصویر دقیق، کامل و با جزئیات از دندان تحت درمانی که نیاز به روکش دارد تهیه کرد.
در این روش اسکن لیزری از نور متمرکز که دقت بسیار بالایی دارد استفاده میکنند و تمامی جزئیات دندانها و لثه اسکن میشوند. و در نتیجه نیاز به نگهداری مواد قالبگیری در دهان بیمار نخواهد بود و تنها دندانها پیش از اسکن با پودر مخصوص پوشش داده میشوند تا از ثبت تمامی قسمتهای مورد نیازجهت قالبگیری اطمینان حاصل شود.
- ساخت روکش با استفاده از دستگاه کدکم CAD/CAM
کدکم یکی از ابزار نوین در دندان پزشکی است ، که به دندان پزشک این امکان را میدهد که از دندان تحت درمان اسکن سه بعدی گرفته و دستگاه در همان لحظه اقدام به ساخت کل یا بخشی ازروکش دندان با دقت بالا مینماید. در این صورت فرایند ساخت روکش با دقت بالاتر و در مدت زمان کمتر انجام میگیرد.
انواع روکش دندان:
روکش های دندانی انواع مختلفی دارند که هر کدام ویژگی ها و مزایای منحصر به فردی را ارائه می دهند. روکش های دندان از مواد مختلفی ساخته شده، و هریک در شرایط خاصی استفاده میشوندکه یکی از موضوعات قابل بحث در درمان روکش دندان است، و همواره در خصوص تفاوت انواع روکش دندان سوال پرسیده میشود؛ در ادامه به بررسی انواع روکش دندان و مقایسه انواع روکش دندان میپردازیم :
- روکش دندان سرامیک و فلز (PFM)
- روکش دندان زیرکونیا (PFZ)
- روکش فول زیرکونیا
- روکش دندان آی پی اس (IPS)
- روکش این لی آن لی
روکش دندان سرامیک و فلز (PFM):
یکی از رایج ترین انواع روکش دندان، روکشی است از ترکیب فلز و سرامیک به اسم Porcelain Fused to Metal و با نام اختصاری PFM اشناخته میشود، که قسمت داخلی و هسته آن از فلز و لایه خارجی روکش دندان از سرامیک پرسلن ساخته شده است؛ به همین منظور هم از استحکام بالایی برخوردار است و هم از لحاظ زیبایی و ظاهری با دندان های اطراف در تضاد نخواهد بود. علاوه بر این از لحاظ هزینه نسبت به تمامی انواع روکش بسیار مناسب بوده و به صرفه ترین انتخاب برای تمامی دندان ها خواهد بود.
در ساخت روکش پی اف ام زیرساخت فلزی دوام و پشتیبانی ساختاری را فراهم می کند، در حالی که لایه بیرونی سرامیکی یا چینی ظاهر طبیعی دندان ها را تقلید می کند و ترکیبی یکپارچه با دندان های اطراف را تضمین می کند. و هنگامی که بیماران نیاز به ترمیم های بادوام دارند که ظاهری طبیعی به ارمغان می آورد، آنها را برای افرادی که نیازهای دندانی عملکردی یا زیبایی دارند مناسب می کند، انتخابی محبوب هستند.
روکش PFM نیز مانند تمامی موارد درمانی معایبی به همراه خواهد داشت، از جمله میزان تراش بالا در فرایند نصب روکش دندان، احتمال ساییدگی دندان های مقابل روکش و احتمال شکستگی یا ترک در سرامیک (سطح روکش PFM) علاوه بر این بعد از مدتی به دلیل برخورد قسمت فلزی با لثه عارضه کروژن رخ میدهد و بخشی از فلز به صورت یک خط در نزدیکی خط لثه دیده می شود. بنابراین بسیار مهم است که در صورت نصب روکش دندان فلز و سرامیک حتما از سلامت دندان و مخصوصا لثه های خود محافظت کنید. و بهتر است از روکش پی اف ام برای دندان جلویی (قدامی) استفاده نشود.
روکش دندان زیرکونیا (PFZ):
یکی از انواع روکش سرامیکی روکش زیرکونیا یا زیرکونیوم است، که به صورت یک سره (به اصطلاح مونولوتیک ) است و از قسمت داخلی آن از جنس زیرکونیا و سطح خارجی آن از جنس سرامیک میباشد؛ در ساخت این نوع از روکش استحکام زیرساخت زیرکونیایی را با جذابیت زیبایی شناسی پرسلن ترکیب می شود. زیرکونیا یک ماده قوی و زیست سازگار است که دوام و مقاومت بسیار خوبی در برابر شکستگی ایجاد می کند. لایه بیرونی پرسلن ظاهری طبیعی و واقعی را فراهم می کند و به طور یکپارچه با دندان های اطراف ترکیب می شود. انواع مختلفی از روکش های PFZ وجود دارد که بر اساس میزان لایه چینی روی زیرساخت زیرکونیا طبقه بندی می شوند.
روکش زیرکونیا علاوه بر داشتن طول عمر بالا و ظاهری کاملا شبیه به دندان، مانند روکش های PFM به خوبی با دندان های شما پیوند میخورد و دندانهای شما را پوشش میدهد. از این رو برای ترمیم دندانهای قدامی و خلفی استفاده میشوند، زیرا استحکام و زیبایی فوقالعادهای دارند. و امکان شکست در آن ها کم است.و برخلاف روکش های PFM، دندان متحمل تراش کمتری هنگام درمان میشود و احتمال حساسیت به فلز در این نوع از روکش وجود ندارد.
با این حال، یکی از معایب روکش های زیرکونیا این است که لایه چینی ضخیم تر ممکن است در طول زمان مستعد خراشیده شدن یا سایش باشد. از دیگر معایب روکش زیرکونیا میتوان به احتمال سایش دندان های مقابل به دلیل استحکام بالای این روکش اشاره کرد، و به دلیل سطح سرامیکی که دارد در صورت فشار زیاد، دندان قروچه و یا جویدن مواد غذایی سفت امکان لب پر شدن شطح سرامیکی وجود دارد.
روکش دندان فول زیرکونیا:
تاج کامل زیرکونیا نوعی ترمیم دندان است که به طور کامل از زیرکونیا ساخته شده است، ماده ای قوی و زیست سازگار که به دلیل دوام استثنایی و ظاهر طبیعی دندان مانند آن شناخته شده است. روکش های کامل زیرکونیا از یک بلوک جامد زیرکونیایی آسیاب می شوند و نیاز به روکش چینی را از بین می برند. این امر منجر به یک تاج یکپارچه با رنگ و شفافیت یکنواخت می شود که ظاهری سازگارتر و زیباتر را ارائه می دهد. روکشهای کامل زیرکونیا بر اساس شفافیت طبقهبندی میشوند.
روکش زیرکونیا به دلیل طول عمر بالا و ظاهری بسیار شبیه به دندان طبیعی با مقاومت بالا برای دندان های انتهایی ( دندان 4 به بعد ) خواهد داشت.این روکش باتوجه به استحکام بالایی که دارد و احتمال شکست و ترک خوردگی در آن از سایر انواع روکش ها کمتر بوده و مناسب ترین گزینه برای درمان بیمارانی است که دندان قروچه دارند چرا که روکش های سرامیکی ( روکش هایی با سطح سرامیکی مثل پی اف ام و زیرکونیا) در صورت دندان قروچه شدید ممکن است لب پر گردد. شایان ذکر است که روکشهای با شفافیت بالا زیبایی بیشتری را برای دندانهای قدامی ارائه میدهند و روکشهای با شفافیت کم استحکام مطلوبی را برای دندانهای خلفی ارائه میدهند.
از معایب روکش فول زیرکونیا میتوان به هزینه بالا نسبت به سایر انواع روکش دندان و احتمال سایش دندان های مقابل اشاره کرد.
روکش دندان آی پی اس (IPS):
رروکش IPS به نوعی روکش دندانی اطلاق میشود که توسط Ivoclar Vivadent، یک شرکت معروف مواد دندانپزشکی تولید میشود. روکش های IPS به دلیل کیفیت بالا و زیبایی ظاهری خود شناخته شده اند. آنها از مواد سرامیکی فشرده ساخته شده اند که به صورت سفارشی طراحی شده اند تا ظاهری طبیعی و واقعی ارائه دهند.
روکش های IPS انواع مختلفی دارندt از جمله:
- روکش IPS e.max Press
- روکش IPS Empress Press
که هر کدام ویژگی ها و نقاط قوت خاصی را ارائه می دهند. این روکش ها معمولاً برای اصلاح عیوب مختلف دندان مانند تغییر رنگ، براده ها و ناهماهنگی های جزئی استفاده می شوند و در عین حال زیبایی کلی لبخند بیمار را بهبود می بخشند. این نوع از روکش دندان به دلیل استحکام و قدرت چسبندگی بسیار زیاد در سطح دندان ها، جهت استفاده در دندان های آسیب دیده با پایه ای کوتاه بسیار مناسب بوده و به منظور پوشاندن سطح دندان های جلو نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
یکی از معایب احتمالی روکشهای IPS هزینه بالاتر آنها در مقایسه با سایر گزینههای روکش است. با این حال، زیبایی و دوام برتری که ارائه می دهند می تواند آنها را به سرمایه گذاری ارزشمندی برای بیمارانی تبدیل کند که به دنبال ترمیم های دندان با بالاترین کیفیت هستند. روکش های IPS در برابر ضربه و صدمات شکننده تراز دیگر روکش ها هستند، و در بیشتر مواقع جهت روکش دندان های جلو (قدامی) استفاده شده و مورد مناسبی برای دندان های آسیا نخواهند بود.
روکش دندان اندوکران ( endocrown):
روکش دندان اندوکراون نوعی ترمیم دندان است که ویژگیهای روکش و ونیر های دندانی را با هم ترکیب میکند.روکش اندو کران به طور خاص برای دندان های آسیب دیده یا ضعیف شده که تحت درمان ریشه قرار گرفته اند طراحی شده است؛ و یک درمان رستوریشن جایگزین برای دندانهایی است که قبلا بر روی آنها، عصب کشی انجام شده است. (رستوریشن: نام تمامی قطعات مصنوعی است که جهت احیای ساختار دندان روی تاج دندان قرار میگیرند.)
روکشهای اندوکراون از مواد بادوام مانند سرامیک یا زیرکونیا ساخته میشوند که استحکام و پایداری دندان درمان شده را فراهم میکنند. برخلاف روکشهای سنتی که فقط سطح جلوی دندان را میپوشانند، روکشهای اندوکراون کل دندان از جمله محفظه پالپ را پوشش میدهند و حمایت و محافظت بهینه را ارائه میکنند. تفاوت عمده این نوع از روکش دندان با سایرروکش ها در شرایط مورد نیاز استفاده از این روکش است؛ در تمامی روکش های ذکر شده، قبل از نصب روکش اطراف دندان به اندازه 1الی 2 میلی متر تراش داده میشود؛ اما در روکش اندو کران باید دندان عصب کشی شده و یک دیواره از دندان وجود داشته باشد، سپس روکش از داخل قرار داده میشود و از قسمت ابتدایی ریشه گذاشته میشود.
روکش های اندوکران آنها جایگزینی محافظه کارانه و خوشایند برای روکش های سنتی ارائه می دهند. با این حال، یکی از معایب بالقوه نیاز به ساختار مناسب دندان برای حفظ است و هزینه آنها ممکن است بالاتر از روکش های استاندارد به دلیل پوشش جامع و فرآیند ساخت پیشرفته آنها باشد. در مواردی که عصب کشی کامل انجام شده باشد و فرد به صورت کامل بهداشت دهان و دندان را رعایت نمایید و از نخ دندان به صورت منظم استفاده شود؛ میتوان از روکش اندوکران استفاده کرد.
روکش دندانی اینلی و آنلی:
این نوع از روکش که به نام کامپوزیت این لِی و کامپوزیت آن لِی نیز شناخته میشود یکی ازجدید ترین روش های ترمیمی دندان و مناسب برای دندان هایی است که دلیل پوسیدگی عمیق بخش زیادی از ساختار خود را از دست داده و و دیواره های دندان به شددت دچار ضعف و آسیب شده است. چرا که در این روش بخش کمتری از ساختار دندان تراش داده می شود و بخش سالم دندان حفظ شده و هیچ منفذی برای ورود باکتری ها به دندان باقی نمی ماند. و مناسب برای دندان هایی با شرایط حساس است.
علاوه بر این با توجه به اینکه روکش این لی و آن لی به صورت اختصاصی در لابراتور و طی پخته شدن در کوره ساخته و آماده میشود، با پر کردن غیرمستقیم راه حلی محکمتر و بادوام تر بوده و از لحاظ ظاهری مشابه دندان های طبیعی می باشد. و فرایند نسب و درمان آن نسبت به سایر روکش ها کوتاه تر خواهد بود .روکش های اینلی و آنلی به صورت سفارشی ساخته می شوند تا دقیقاً در حفره آماده شده دندان قرار بگیرند. روکش اینلی برای پر کردن فضای بین کاسپ دندان استفاده می شود، در حالی که روکش آنلی روی یک یا چند کاسپ گسترش می یابد.
از جمله معایب آن می توان به هزینه بسیار بالای آن اشاره کرد . یکی دیگر از معایب احتمالی این است که آماده سازی دندان مستلزم حذف برخی از ساختار دندان سالم است. علاوه بر این، روکشهای اینله و آنله ممکن است به اندازه روکشهای کامل دندان قوی نباشند، و این باعث میشود که برای دندانهای عقبی با بارگذاری زیاد مناسب نباشند. و ممکن است در صورت عدم رعایت بهداشت دهان موجب افزایش فرسایش مینای دندان شوند. و بر اثر جویدن غذاهای سفت از روی دندان جدا شوند( که دلیل اصلی آن می تواند درست قرار نگرفتن ترمیم روی دندان ها باشد.)
به طور کلی، روکش های اینله و آنله گزینه های ارزشمندی برای ترمیم محافظه کارانه دندان های آسیب دیده و در عین حال حفظ ظاهر طبیعی آنها هستند. دندانپزشکان شرایط دندانی و اهداف درمانی هر بیمار را به دقت در نظر می گیرند تا مناسب ترین نوع ترمیم را برای نیازهای خاص خود تعیین کنند.
تفاوت انواع روکش دندان :
یکی از اصلی ترین سوالات در خصوص روکش دندان مربوط به تفاوت انواع روکش دندان و انتخاب مناسب ترین روکش مخصوصا روکش دندان جلو خواهد بود، در جواب باید فاکتورها و معیارهای متفاوتی بیان و مقایسه گردد.
- بررسی جنبه مالی در انتخاب بهترین نوع روکش دندان:
در صورت بررسی جنبه مالی باید گفت مناسب ترین روکش ها به ترتیب پی اف ام، زیرکونیا، فول زیرکونیا و روکش این لی آن لی است. و در صورتی که مسائل مالی مطرح نباشد، توصیه میشود از دندان های چهار به بعد از روکش فول زیرکونیا استفاده شود. مخصوصا افرادی که دچار دندان قروچه شدید هستند بهتر است ازروکش مقاومی چون فول زیرکونیا استفاده نماییند.
- مقایسه انواع روکش از نظر کیفیت:
چنانچه مقایسه از نظر کیفیت،استحکام و طول عمر صورت گیرد، به ترتیب روکش ای پی اس، فول زیرکونیا و در رتبه بعدی زیرکونیا و پی اف ام با کیفیت یکسان قرار خواهند داشت. البته شایان ذکر است در خصوص طول عمر روکش نگهداری بیمار و رعایت نکات بهداشتی بسیار حائز اهمیت است.
- مقایسه و تفاوت روکش ها از نظر زیبایی:
از لحاظ ظاهری تمامی روکش ها بسیار شبیه به دندان طبیعی هستند البته استفاده ازروکش پی اف ام که بسیار رایج است، جهت روکش دندان های قدامی (دندان های جلویی) توصیه نمیشود؛ از طرفی دندان های جلویی به روکش فول زیرکونیا احتیاج نداشته و بهتر است از روکش زیرکونیا و ای پی اس استفاده شود. چرا که این دندان ها متحمل فشار زیادی جهت جویدن نمیشوند.
آیا روکش دندان باعث پوسیدگی میشود؟
روکش دندان به خودی خود باعث پوسیدگی و آسیب به دندان نمیشود؛ و تنها در حالتی که روکش شکسته باشد، ترک خورده و یا بخشی از آن از دندان جدا شده باشد. موجب آسیب مجدد به دندان و ایجاد پوسیدگی یا به عصب رسیدن مجدد دندان میشود؛ ممکن است این فرایتد و آسیب و به دندان بدون علامت بوده و حتی دندان روکش شده دچار درد هم نشود و فرد بعد از گسترش پوسیدگی متوجه گردد.
به همین دلیل و جهت کنترل وضعیت دندان روکش شده بهتر است مرتبا دندان روکش شده چکاب شده و بررسی گردد.
در مواردی که روکش کهنه و قدیمی شده است و یا به دلایل دیگر بخشهایی از آن از دندان جدا شده است، باکتری ها به زیر روکش نفوذ کرده و در فضایی امن شروع به تکثیر می کنند. اگر به موقع متوجه این اتفاق نشوید، دندان زیر روکش دچار پوسیدگی و کرم خوردگی می شود.
برای درمان پوسیدگی زیر دندان روکش شده ، دندانپزشک روکش را از دندان جدا می کند و بخش های پوسیده دندان را تراشیده و تخلیه می کند. چنانچه هنوز عفونت به پالپ دندان نرسیده باشد و نیازی به عصب کشی نباشد دندان پر شده و با روکش دندان جدید محافظت می شود. اگر عفونت به پالپ رسیده باشد ابتدا باید عصب کشی انجام شود و پس از آن دندان برای محافظت بیشتر روکش می شود.
آیا آماده هستید تا پتانسیل واقعی لبخند خود را شناسایی کنید؟
با مجموعه درمان های روکش دندان در
کلینیک دندان پزشکی دریای نور می توانید گزینه های مختلف روکش دندان را برای دستیابی به لبخندی درخشان و سالم بررسی کنید. چه به دنبال بهبود زیبایی یا یک ترمیم عملکردی دندان باشید، مقالات و صفحات ما اینجا هستند تا شما را در این مسیر راهنمایی کنند. یک مشاوره با تیم دندانپزشکی می توانند به انتخاب بهترین و مناسب ترین روکش ها و خدمات درمانی کمک کند و لبخند شما را تغییر داده و اعتماد به نفس شما را افزایش دهند. به یاد داشته باشید، یک لبخند زیبا با یک دندان سالم و درمان دندان پزشکی شروع می شود.
همین حالا مشاوره خود را رزرو کنید و هنر و علم درمان روکش دندان را تجربه کنید!