عصب کشی دندان عفونی به منظور از بین بردن باکتری ها از ریشه دندان، جلوگیری از عفونت مجدد دندان و نجات دندان طبیعی طراحی شده است. که طی مراحل مشخصی توسط دندان پزشک عمومی یا متخصص درمان ریشه انجام می‌گیرد؛ یکی از موارد مهم و ابهامات افراد هنگام مراجعه به کلینیک دندان پزشکی و اقدام برای درمان ریشه دندان، نحوه عصب کشی دندان و مراحل درمان ریشه دندان است. در این مقاله از
کلینیک دندان پزشکی دریای نور در خصوص مراحل درمان ریشه دندان، نحوه ی عصب کشی دندان و روش جدید درمان ریشه دندان با لیزر صحبت میشود.
درمان ریشه دندان (آرسی‌تی) چیست؟
درمان ریشه دندان ( Root canal treatment) که به عنوان ار سی تی نیز شناخته می شود، یک روش دندانپزشکی است که برای نجات دندانی که به شدت عفونی یا پوسیده شده است، انجام می شود. درمان ریشه دندان شامل برداشتن بافت و پالپ عفونی از داخل دندان، تمیز کردن و ضدعفونی کانال‌های ریشه و پر کردن آنها با مواد زیست سازگار برای مهر و موم کردن دندان است.
مراحل درمان ریشه دندان
اطلاع از مراحل درمان ریشه دندان و طریقه عصب کشی دندان علاوه بر این که در کاهش اضطراب بیمار موثر خواهد بود، در پاسخ به این سوال که " درمان ریشه دندان چه قدر طول می‌کشد؟ " نیز کمک کننده خواهد بود. مراحل درمان ریشه معمولاً عبارتند از:
مشاوره رایگان عصب کشی دندان در واتس آپ
در ابتدا و قبل از شروع مراحل اولیه درمان ریشه، دندان پزشک و متخصص درمان ریشه با بررسی ریشه دندان عفونی و با تهیه عکس گرافی از دندان آسیب دیده محل آسیب و منشا درد، میزان عفونت و پوسیدگی دندان مشخص میکند. در ادامه به بررسی دقیق نحوه عصب کشی دندان می‌پردازیم:
- مرحله اول درمان ریشه و بی حسی موضعی با تزریق آمپول بی حسی
مرحله اول درمان ریشه دندان با تزریق آمپول بی حسی شروع میشود که با درد و سوزش چند ثانیه ای همراه است. اما در نهایت با بی حسی عمیق لایه ها و بافت درونی دندان، در طول فرایند درمان ریشه فرد دردی را احساس نخواهد کرد. توجه داشته باشید چنانچه بی حسی از بین رفته و یا حین درمان فرد احساس درد داشته باشد، مجدد آمپول بی حسی تزریق می‌گردد.
- ایجاد حفره درتاج دندان به وسیله فرز توربین جهت دسترسی به پالپ و ریشه دندان
توربین دندانپزشکی یک دستگاه با قابلیت چرخشی و سرعت بالا است؛ و از آن برای برداشتن پوسیدگی و بافت سخت دندان در کوتاه‌ترین زمان ممکن استفاده میشود.در این مرحله از درمان ریشه با استفاده از توربین بدون احساس درد و یا آسیب به بافت اطراف، سوراخ کوچکی در سطح دندان ایجاد شده تا متخصص درمان ریشه بتواند به پالپ دندان دسترسی داشته باشد.
دستگاه توربین دندان پزشکی
- برداشت پوسیدگی تاج و عاج دندان به وسیله آنگل
وسیله آنگل دندان پزشکی دور چرخش کمی دارد، و برای برداشت عفونت موجود برروی سطح تاج دندان استفاده میشود و به تاج و عاج دندان هیچ گونه آسیبی وارد نکرده و تنها عفونت و پوسیدگی موجود را خارج میکند.
- تعیین طول ریشه با عکس رادیوگرافی و دستگاه اپکس فایندر
یکی از مهم ترین مراحل درمان ریشه موسوم به روت کانال، کسب اطلاعات درست و دقیق از داخل کانال ریشه دندان است. یکی از روش های پیشرفته برای بررسی ریشه دندان استفاده ازدستگاه اپکس فایندر است.
دستگاه اپکس فایندر چیست؟
دستگاه دندانپزشکی اپکس یا اپکس یاب ابزاری است که در طول درمان ریشه برای تعیین طول دقیق کانال های ریشه دندان استفاده می شود. این دستگاه به دندانپزشک کمک می کند تا طول کار کانال ها را به دقت اندازه گیری کند و از تمیز کردن و پر کردن مناسب آن اطمینان حاصل کند.
دستگاه اپکس فایندر
- استخراج پالپ داخل دندان توسط فایل و شکل دهی کانال ریشه
در این مرحله ازدرمان ریشه با استفاده از ابزارهای تخصصی مانند فایل های دندانپزشکی انواع فایل های دستی (k , h) و یا فایل های روتاری بسته به شرایط دهان، دندان، نوع نیاز بیمار و نظر متخصص درمان ریشه و ریمرها، بافت پالپ عفونی به دقت از محفظه پالپ و کانال های ریشه خارج می شود. این فایل ها شبیه به مته های ریزی هستند که قابلیت خم شدن و سازگاری با شکل کانال دندان را داشته و مجدداً به شکل اولیه خود بازمی‌گردند.
عصب کشی با دستگاه روتاری:
عصب کشی با دستگاه روتاری عبارت صحیحی در خصوص درمان ریشه نیست، و عصب کشی معمولاً به برداشتن یا قطع جریان عصبی اشاره دارد، اما این یک روش استاندارد در درمان کانال ریشه نیست. دستگاه‌های چرخشی اغلب در هنگام تمیز کردن و شکل‌دهی کانال‌های ریشه مورد استفاده قرار می‌گیرند، و فایل‌های تخصصی متصل به یک هندپیس چرخشی برای برداشتن مؤثر بافت‌های عفونی و شکل دادن به کانال‌ها استفاده می‌شوند.
فایل های های دستی / دستگاه روتاری
این مرحله نیازمند دقت و تجربه بسیاری است، چرا که هر دندان شرایط و ساختار متفاوتی داشته و درمان ریشه دندان های چند کانله متفاوت خواهد بود. علاوه بر این متخصص درمان ریشه بر حسب تجربه و مهارت میزان فشار وارد شده بر این ناحیه را می‌سنجد، چرا که فشار بیش از حد ممکن است منجر به شکستن فایل شده و فرایند پیچیده ای در بر خواهد داشت. از این رو روش درمان ریشه دندان در این امر بسیار مهم خواهد بود.
- شست و شوی کانال دندان توسط سرم و یا محلول ضد باکتری حین درمان
یکی از اصلی ترین سوالات در خصوص چگونگی درمان ریشه دندان، در مورد پاکسازی کانال دندان است؛ در این مرحله از درمان ریشه دندان، ریشه و پالپ دندان توسط سرم ضد باکتری به طور کامل پاکسازی شده و عفونت و باکتری های موجود از بین می‌رود. و امکان ابتلای دندان عصب کشی شده به عفونت مجدد و امکان ایجاد درد در دندان عصب کشی شده را کاهش میدهد. از این رو نحوه عصب کشی دندان و پاکسازی کامل دندان عفونی بسیار حائز اهمیت بوده و جزو مهم ترین مراحل درمان ریشه دندان می باشد.
- خشک کردن فضای کانال توسط خشک کن کاغذی
کن کاغذی کن جاذب (absorbent point)، یک مخروطی با اندازه های متنوع از جنس کاغذ است که برای خشک کردن و جذب مواد مایع موجود در کانال ریشه استفاده میشود. کن کاغذی یک وسیله مخروطی شکل از جنس کاغذ ( سلولز گیاهی ) است، با خاصیت جذب زیاد آب، خون و برخی مایعات دیگر و محکم و مقاوم ( که در هنگام استفاده الیاف آن از بین نرود و در ریشه رسوب نکند.) که در درمان ریشه جهت خشک کردن و جذب مواد مایع در داخل کانال ریشه استفاده می گردد.
کن کاغذی
- استفاده از گوتاپرکا و سیلر برای پر کردن کانال ها و ریشه دندان
این ماده لاستیک مانند در داخل کانال ها قرار گرفته و به کمک دستگاه حرارت اضافات آنها برداشته میشود و سپس متخصص درمان ریشه با سرد کردن آن اقدام به متراکم کردن آن به سمت اپکس کرده و در نهایت با هند پلاگر آن را متراکم ودر نهایت به خوبی روی دیوارها قرار میدهد. گوتا پرکا در حقیقت یک ماده سازگار با محیط زیست (biocompatibility) است؛ و باعث تحریک سیستم ایمنی بدن نشده و هیچ واکنشی در برابر آن نشان نمی‌دهد. این ماده جهت پرکردن ریشه دندان و جلوگیری از نفوذ باکتری‌ها استفاده میشود.
گوتاپرکا
- پر کردن موقت با استفاده از گان آبچوراتور
در این مرحله از درمان ریشه دندان با استفاده از گان آبچوراتور از قسمت بالای گوتا پرکای متراکم شده در کانال، پر کردن دندان شروع شده و در همین حین سر گان نیز از داخل کانال خارج میشود.
- بستن سوراخ ایجاد شده اخرین مرحله درمان ریشه
در مرحله آخر درمان ریشه سوراخ ایجاد شده برای دسترسی به کانال ها بسته میشود و چنانچه دندان به شدت آسیب دیده باشد و نتواند به تنهایی از ترمیم پشتیبانی کند. ممکن است نیاز به قرار دادن یک پایه در کانال برای تقویت دندان داشته باشد، که این به نظر دندان پزشک یا متخصص درمان ریشه بستگی دارد.
- پانسمان دندان و ارجاع برای ترمیم یا روکش.
بعد از اتمام فرایند عصب کشی دندان بر حسب نیاز و موقعیت دندان و همچنین نظر دندان پزشک یا متخصص درمان ریشه جهت ترمیم و روکش دندان ارجاع داده میشود.
روش جدید درمان ریشه دندان با لیزر
درواقع روش جدید و متفاوتی در خصوص درمان ریشه و اعمال متفاتی در نحوه ی عصب کشی دندان وجود ندارد. اما با استفاده از به روز ترین ابزار در مراحل متفاوت درمان ریشه اعم از دستگاه لیزر دندان پزشکی، می توان تا حد زیادی فرایند درمان را آسان، بدون درد و با کمترین عوارض به پابان رساند.
- درمان ریشه دندان با لیزر:
استفاده درست از لیزر طی فرایند عصب کشی دندان میتواند تا حد زیادی مشکلات و موانع شکست در درمان را برطرف کند. چراکه اساسا لیزر ابزاری کمک کننده در این فرایند بوده و در روش درمان ریشه دندان تغیری اسای ایجاد نکرده و همان مراحل معمول عصب کشی انجام می‌گیرد.
لیزر دندان پزشکی در ابتدا و انتهای درمان استفاده شده و باعث میشود شما تجربه ی متفاوتی از درمان ریشه (عصب کشی) را تجربه کرده و درد بعد از عصب کشی و دوران و نقاهت را به شدت کاهش میدهد.
- بی حسی دندان با لیزربرای تسهیل فرایند درمان ریشه:
بی حسی دندان با لیزر به این صورت است که قبل از تزریق آمپول بی حسی، در ناحیه تحت درمان و اطراف آن اشعه های کم توان لیزر تابانده شده، و هنگام تزریق آمپول بی حسی فرد هیچ گونه درد و یا سوزشی را احساس نمیکند.استفاده از لیزر دندان پزشکی هیچ گونه درد و سوزشی همراه نداشته وتنها موجب بی حسی ناحیه تحت درمان و تسریع فرایند بی حسی دندان کمک به بی حسی عمیق در ناحیه تحت درمان می شود.
- استفاده از لیزر جهت کاهش درد دندان عصب کشی شده:
در انتهای درمان ریشه لیزر جهت کاهش درد و عوارض ناشی از اعمال درمانی بسیار موثر می‌باشد؛ چرا که لیزر میتواند بافت آسیب دیده را با دقت و سرعت بالاتری ترمیم کند، آسیب کمتری به دندان و بافت های اطراف می‌رساند و خونریزی به مقدار قابل توجهی کمتر میشود.
![لیزر دندان پزشکی.png]( "لیزر دندان پزشکی.png")
دستگاه لیزر دندان پزشکی
فرق درمان ریشه دندان با عصب کشی
درمان ریشه دندان، عصب کشی، اندو"Endo"، روت کانال ( Root Canal Therapy) و آر سی تی (RCT) همگی به یک معنی هستند. و اسامی متفاوتی هستند که به یکی از درمان های اصلی دندان پزشکی اشاره دارند؛ که شامل فرآیندی است که طی آن ریشه و عصب دندان خارج می گردد.
نکات قابل توجه در درمان ریشه دندان
در اینجا چند نکته مهم برای درمان ریشه دندان (اندو) وجود دارد:
1. یک دندانپزشک یا متخصص ریشه با تجربه را انتخاب کنید که در درمان ریشه دندان تخصص دارد تا بهترین نتیجه ممکن را دریافت کنید.
2. برای جلوگیری از پوسیدگی یا عفونت دندان مجدد در آینده، اقدامات مناسب بهداشت دهان، از جمله مسواک زدن منظم، نخ دندان کشیدن، و تمیز کردن حرفه ای دندان را انجام دهید.
3. هر گونه آنتی بیوتیک یا داروهای مسکن تجویز شده را طبق دستور دندانپزشک مصرف کنید.
4. از هرگونه دستورالعمل پس از درمان که توسط دندانپزشک خود داده می شود، مانند پرهیز از جویدن دندان درمان شده تا زمان ترمیم کامل، آگاه باشید.
5. برای نظارت بر روند بهبود و اطمینان از ترمیم صحیح دندان، در جلسات بعدی شرکت کنید.
به یاد داشته باشید، این نکات دستورالعمل های کلی هستند و مهم است که با دندانپزشک خود برای مشاوره شخصی و دستورالعمل های خاص به وضعیت خود مشورت کنید.
سخن آخر
از آنجایی که عصب کشی در ذهن عموم مردم یک درمان دردناک می‌باشد؛ با آگاهی کامل در خصوص مراحل درمان ریشه و طریقه عصب کشی دندان، و روش جدید درمان ریشه دندان بالیزر، در کاهش استرس و اضطراب شما موثر بوده و می توانید تجربه متفاوتی از درمان ریشه داشته باشید. توجه داشته باشید مراحل کلی درمان ریشه در تمامی دندان ها اعم از "
عصب کشی دندان جلو"، عصب کشی دندان های خلفی(انتهایی)، " عصب کشی دندان کودکان " و .. یکسان بوده و نکات "
مراقبت های لازم پس از درمان ریشه " درتمامی آن ها به یک شکل می‌باشد.
میتوانید سوالات و تجربیات خود را خصوص مراحل درمان ریشه و نحوه عصب کشی دندان در قسمت کامنت ها و یا سوالات سایت با ما در میان بگذارید.