ترس از دندانپزشکی یکی از شایع ترین عوامل اجتناب از درمان در بین افراد است، این ترس به حدی شایع است که میتوان گفت 80 درصد از مردم از سطحی از اضطراب دندانپزشکی رنج می‌برند. در این بین حدود 36 درصد از مردم از مراجعه به دندانپزشکی می ترسند و 12 درصد ترس شدید دارند. حدود 3 درصد از بزرگسالان در کشورهای صنعتی به دنتوفوبیا مبتلا هستند و همواره از مراجعه به دندانپزشک اجتناب میکنند.
برخی از مطالعات نشان می دهد که نزدیک به 3 درصد از مردان و تقریبا 5 درصد از زنان به دنتوفوبیا مبتلا هستند و ترس از دندانپزشک در زنان بیشتر از مردان است.در این مطلب از
کلینیک دندان پزشکی دریای نور به بررسی ترس از دندان پزشکی، انواع ترس از دندان پزشکی( دنتوفوبیا) و راهکار های کنترل آن می‌پردازیم.
![چگونه ترس از دندانپزشکی را از بین ببریم-min.jpg]( "چگونه ترس از دندانپزشکی را از بین ببریم-min.jpg")
افراد مبتلا به این عارضه ازمراجعه به کلینک دندانپزشکی و دندانپزشک می ترسند. فرد مبتلا به دنتوفوبیا ممکن است حتی از فکر مراجعه به دندانپزشک دچار اضطراب شدید شود. توجه داشته باشید ترس از شدید از دندانپزشکی (دنتوفوبیا) با ترس از دندان پزشکی متفاوت است، چراکه افراد مبتلا به دنتوفوبیا حتی با وجود درد شدید دندان و یا از دست دادن دندان های خود به دندان پزشکی مراجعه نخواهند کرد، در حالی که ممکن است اکثر مردم هنگام مراجعه به دندان پزشک احساس اضطراب خفیفی را تجربه کنند. ترس از دندان پزشکی مخصوصا ترس از کشیدن دندان می‌تواند دلایل و منشا گوناگونی داشته باشد، اعم از:
ترس از تزریق آمپول بی‌حسی و ترس از درد:
ترس از تزریق آمپول یکی از شایع ترین عوامل اضطراب در هر درمانی محسوب میشود؛ این افراد به (تریپانوفوبیا) ترس از سوزن و تزریق آمپول مبتلا هستند. برخی از مردم نیز از تزریق آمپول بی حسی نمی‌ترسند و ترس از درد "آلگوفوبیا" باعث تشویش و نگرانی آنها میگردد، چرا که نگران عدم بی حسی دهان و دندان و احساس درد طی درمان هستند، در این راستا افرادی که به شدت به احساس درد حساس هستند و به عبارتی آستانه درد پایینی داردند، با توجه به حساسیت درمان های دندانپزشکی از احساس درد هنگام درمان و یا بعد از درمان می‌ترسند.
- کاهش ترس از آمپول دندانپزشکی:
در خصوص کنترل ترس از آمپول دندان پزشکی استفاده از لیزر دندان پزشکی بهترین راهکار برای کنترل درد ناشی از تزریق آمپول خواهد بود، به این گونه که پیش از تزریق آمپول بی حسی ناحیه تحت درمان با استفاده از اشعه های کم توان لیزر بی حس میگردد. علاوه بر این با تابش اشعه های کم توان لیز، بی حسی به صورت عمقی صورت گرفته است و در طی درمان نیز در صورت نیاز مجددا از لیزر و آمپول دندانپزشکی استفاده میشود. درنهایت با استفاده از لیزر دندان پزشکی بعد از درمان درد و عوارض جانبی کاهش می‌یابد. و دوران تقاهت کوتاه میگردد.
ترس ازاحساس تهوع:
افرادی که به سندرم گگ (احساس تهوع هنگام درمان دندان پزشکی) مبتلا هستند، توانایی تحمل اجسام و ابزار دندان پزشکی در دهان خود را ندارد و یا از جمع شدن آب در گلوی خود دچار حالت تهوع میشود. واین موضوع ممکن است علاوه بر اضطراب شدید قبل از درمان، درمان دندان پزشکی را دشوار و حتی غیر ممکن می کند. علاوه بر این ترس از استفراغ "امتوفوبیا" نیز از عوامل دیگر تشدید این عارضه خواهد بود. از سوی دیگر، با توجه به این که هنگام درمان های دندان پزشکی نیاز به باز بودن دهان است؛ افرادی که دچار ترس از خفگی و عدم توانایی در نفس کشیده حین درمان هستند به شدت تحت فشار و استرس قرار خواهند گرفت.
- کنترل سندرم گگ با لیزر دندان پزشکی:
در کنترل سندرم گگ با لیزر دندانپزشکی، با تاباندن لیزر کم توان به نقطه ی گگ که روی مچ دست شما قرار دارد، تنها در چند ثانیه و بدون درد و عوارض احساس ناخوشایند تهوع در فرد برای مدتی (طی درمان) کنترل میشود.به ویژه افرادی که برای انجام اعمال دندان پزشکی کاندید انجام سدیشن (بیهوشی موضعی در دندان پزشکی) هستند میتوانند با کمترین هزینه و بدون عوارض در کوتاه ترین زمان ممکن بدون احساس تهوع درمان خود را با کمک لیزر انجام دهند. در خصوص احساس خفگی نیز پیشنهاد میشود حین درمان دندانپزشکی از بینی نفس بکشیده و اصلا به حس تهوع و خفگی فکر نکنید.
دستگاه لیزر دندان پزشکی در کلینیک دندان پزشکی دریای نور
سایر دلایل ترس از دندانپزشکی:
علاوه بر دو دلیل ذکر شده بسیار رایج هستند، عوامل دیگری نیز موجب ایجاد این عارضه و " ترس از دندانپزشکی" میشود؛ اعم از:
- ترس از خون: افراد دچار "هموفوبیا" ترس از خون و خونریزی ممکن است از احتمال یا خونریزی جزئی که می تواند در طی یک درمان دندانپزشکی رخ دهد، ترس یا وحشت داشته باشند.
- ترس دندانپزشک: برخی از افراد به دلایل مختلف و یا تجربیات گذشته از شخص دندان پزشک می‌ترسند و دچار "یاتروفوبیا" ترس از پزشکان هستند. در برخی از موارد ترس از لمس شدن "هافوفوبیا" نیز موجب این عارضه میگردد.
- ترس از محیط دندانپزشکی: صدای ایجاد شده توسط مته ها و ابزارهای دندانپزشکی و یا استشمام بوی خاصی (بوی مواد ضد عفونی کننده و ..) موجب مظطرب شدن و نگرانی در افراد میگردد.
- احساس درماندگی: تجربه دراز کشیدن روی صندلی و باز نگه داشتن دهان برای مدت طولانی و عدم کنترل و اشراف روی شرایط باعث تشویش فرد میشود.چون در حالتی قرار گرفته اند که نمی‌توانند ببینید چه اتفاقی در حال افتادن است و کنترلی روی آن ندارند.
*توجه داشته باشید که افراد ممکن است برخی یا تمامی این اختلالات را تجربه نماییند و البته میزان اضطراب و استرس در افراد مختلف متفاوت است.*
علائم ترس از دندانپزشکی چیست؟
علائم دنتوفوبیا می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. آنها عبارتند از:
- لرز، سرگیجه وسردرد
- گریه و ترس شدید
- تعریق بیش از حد
- ناراحتی معده یا سوء هاضمه
- حالت تهوع، تپش قلب، تنگی نفس
- بی خوابی قبل از مراجعه به دندان پزشک
آیا دنتوفوبیا واقعی است؟
بله، دنتوفوبیا یک اختلال است که در علم روانشناسی به رسمیت شناخته شده است؛هر اختلال و فوبیایی که بر زندگی شما تأثیر بگذارند واقعی هستند. برخی از افراد به اشتباه گمان میکنند که افرادی که دچار ترس شدید از دندانپزشکی هستند به خود تلقین کرده و یا به نمایش برخی عوارض احتمالی را بروز می‌دهند. در حالی که این افراد به صورت ناخودگاه دچار اضطراب شده و باید جهت درمان اقدامات لازم را انجام دهند.
ترس از دندان پزشکی در کودکان:
یکی از اصلی ترین سوال والدین در خصوص مراجعه اطفال به دندان پزشکی این است که "چگونه می توانم بفهمم که فرزندم به دنتوفوبیا مبتلاست؟ " در جواب باید بیان گردد که اگر فرزند شما خیلی کوچک است، ممکن است برای او دشوار باشد که به صورت شفاهی نگرانی و ترس خود را بیان کند. به همین دلیل باید به عنوان والد تمامی فاکتورا های لازم برای درمان آرام و بدون اضطراب را فراهم نمایید، چرا که تجربه درمانی بد ممکن است موجب احساس نگرانی از درمان دندان پزشکی در تمامی طول عمر گردد. به همین دلیل مراجعه با مراکز معتبر و متخصص اطفال یا دندان پزشکی با حوصله و با تجربه در درمان اطفال بسیار حائز اهمیت است.
"دندانپزشکی کودکان"
سخن آخر:
با توجه به مطالب ذکر شده ترس از دندان پزشکی یکی از ترس های شناخته شده و در دسته اموری قرار دارد که به صورت ناخوداگاه ایجاد میشود. در کلینیک دندان پزشکی دریای نور با توجه به مواجه شدن با افراد متفاوتی که ترس ها و حساسیت های به خصوص خود را دارند، و تحقیقات علمی و روانشناسی ای که در این خصوص انجام شده است؛ در گام اول سعی در درک شرایط فرد و سپس تشخیص علت ترس و در نهایت کمک به رفع عوامل تشویش و استرس میگردد.