امروزه در دنیای تبلیغات شاهد تبلیغات گسترده در خصوص استفاده از ویپ( سیگار های الکترونیک) برای جایگزینی بی خطر، برای سیگار های سنتی هستیم. البته ویپ و سیگارهای الکترونیک طعم دار محبوبیت خاصی بین افراد مخصوصا نوجوانان و جوانان پیدا کرده است. اما آیا واقعا این دست از سیگار های الکترونیک بی ضرر هستند، آیا ویپ بر سلامتی دندان و لثه تاثیر می‌گذارد؟ در این مقاله از
کلینیک دندان پزشکی دریای نور با استناد بر تحقیقات گسترده جهانی در این خصوص و اشاره به مقالات علمی سایت های معتبر جهانی و سایت "
Sciencedaily" ، به بررسی این سوال و کشف پیوند بین سیگار الکترونیکی و پوسیدگی دندان می‌پردازیم. و در ادامه نکاتی جهت مراقبت از دندان ها برای افراد سیگاری را ذکر خواهیم کرد. که از مشورت با پزشکان و متخصصان ماهر کلینیک دندان پزشکی گرددآوری شده است و بسیار حائز اهمیت و کاربردی است.
![تاثیر ویپ بر پوسیدگی دندان-min.jpg]( "تاثیر ویپ بر پوسیدگی دندان-min.jpg")
ویپ (سیگار الکترونیک) در مقابل سیگار :
ویپینگ که مخفف عبارت ویپینگ الکترونیکی(electronic vaping) است، در واقع استنشاق بخار تولید شده در اثر حرارت مایعی به نام "e-liquid" یا "vape juice" است، که این مایع در ساختار سازنده خود دارای نیکوتین، طعم دهنده ها و سایر مواد شیمیایی است. یکی از نکات متفاوت ویپ این است که و میزان نیکوتین موجود در آن قابل تنظیم است. در حالی که سیگار حاصل احتراق تنباکو است. و قاعدتا میزان مشخصی نیکوتین را به بدن فرد می‌رساند.
از موارد دیگر که موجب جذابیت ویپ برای افراد و گسترش بازار عرضه و تقاضای این محصول شده است، طعم های میوه ای مختلف آن که هم طعم های متنوع و مطلوبی را شامل میشود و هم بر خلاف سیگار بوی نامناسبی ندارد. اما توجه داشته باشید که، این نکته در حالی که برای کاربران جذاب می‌باشد، اغلب این طعم دهنده ها حاوی طیف وسیعی از مواد شیمیایی هستند که می‌توانند پیامدهایی برای سلامت دهان و دندان داشته باشند.
تحقیقات مبنی بر تاثیر ویپ بر پوسیدگی دندان:
در یک تحقیق گسترده که در سایت Sciencedaily منشر شده است، تحت عنوان "
Using vapes may set the stage for dental decay" به بررسی تاثیر ویپ بر پوسیدگی دندان پرداخته شده است. این تحقیقات که در 23 نوامبر 2022 در مجله انجمن دندانپزشکی آمریکا منتشر شده است، در خصوص تاثیرات این محصول جدید و به ظاهر بی خطر اطلاع رسانی عمومی کرده است. این تحقیقات که توسط هیئت علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تافتز انجام شده است، بیان می‌کنند 9.1 میلیون بزرگسال آمریکایی - و 2 میلیون نوجوان – این کشور از دستگاه های سیگار الکترونیکی و ویپ استفاده می‌کنند، که بیشتر از سایرین در معرض پوسیدگی دندان و آسیب لثه قرار دارند.
کارینا ایروسا، استادیار مراقبتهای جامع و نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید: این تحقیق اولین مطالعه‌ای است که به طور خاص به بررسی ارتباط استفاده از ویپ با افزایش خطر ابتلا به پوسیدگی می‌پردازد. و سوابق دندان پزشکی بیش از 13000 بیمار بالای 16 سال را که از سال 2019 تا 2022 در کلینیک های دندانپزشکی Tufts تحت درمان بودند، تجزیه و تحلیل کردند؛ در حالی که در حال حاضر تاکید نسبتا کمی بین استفاده از سیگار الکترونیکی و سلامت دهان، حتی توسط دندانپزشکان وجود دارد. طبق گزارش حاصل از این تحقیقات،. حدود 79 درصد از بیمارانی که از ویپ استفاده می‌کردند به عنوان افرادی که در معرض خطر پوسیدگی دندان قرار داشتند، طبقه بندی شده‌اند. در ادامه ذکر شده است؛ «میزان تأثیرات آن بر سلامت دندان، به‌ویژه بر روی پوسیدگی دندان، هنوز نسبتاً ناشناخته است. و "در این مرحله، من فقط سعی می کنم آگاهی را در بین دندانپزشکان و بیماران افزایش دهم."
با این حال بیان شده است، که یکی از مواردی که موجب افزایش خطر پوسیدگی دندان در افراد مصرف کننده ویپ میشود، محتوای قندی و طعم دهنده های موجود در مایع این محصول است، و هنگامی که بخار شده و سپس از طریق دهان استنشاق میشود، به دندان‌ها می‌چسبد. همچنین به نظر می رسد که بخار حاصل از ویپ باعث ایجاد پوسیدگی در مناطقی می شود که معمولاً دچار پوسیدگی نمی‌شود،مانند لبه های پایینی دندان های جلو. که از لحاظ زیبایی نیز برای فرد مشکل آفرین میشود.
![سیگار الکترونیکی و پوسیدگی دندان.jpg]( "سیگار الکترونیکی و پوسیدگی دندان.jpg")
طبق تحقیقات صورت گرفته،محققان Tufts توصیه می کنند که دندان پزشکان علاوه بر مصرف سیگار در خصوص استفاده از ویپ نیز از مراجعین سوال کرده و در خصوص عوارض آن نیز اطلاع رسانی نمایند، مخصوصا هنگام مواجه با نوجوانان. طبق یک تحقیقات گسترده در ایالات متحده حدود 7.6 درصد از دانش آموزان راهنمایی و دبیرستان گفتند که در سال 2021 از سیگار الکترونیکی استفاده کرده اند. محققان همچنین پیشنهاد می‌کنند که بیمارانی که از سیگارهای الکترونیکی استفاده می‌کنند باید برای یک «پروتکل دقیق‌تر مدیریت پوسیدگی» در نظر گرفته شوند، که می‌تواند شامل خمیر دندان‌های حاوی فلوراید و شستشوی فلوراید، استفاده از فلوراید در مطب و معاینات بیشتر از دو بار در سال باشد.
Tufts University. Original written by Helene Ragovin /Journal Reference: The Journal of the American Dental 2022
<www.sciencedaily.com/.htm>
مکانیسم پوسیدگی دندان در اثر ویپینگ:
ارتباط بین ویپ و پوسیدگی دندان یک ارتباط چند وجهی است. چرا که مایعات ویپ اغلب دارای PH پایینی هستند؛ در نتیجه خاصیت اسیدی داشته و می تواند به مرور زمان مینای دندان را از بین ببرد و دندان ها را در برابر پوسیدگی آسیب پذیر کند. علاوه بر این به خشکی دهان ناشی از ویپ موجب خنثی شدن اسیده های فضای دهان که منجر به حفظ سلامت دندان است، می‌گردد. نیکوتین نیز جریان خون وارده بر لثه ها محدود می کند، و سلامت آنها را به خطر می اندازد و احتمال بیماری لثه را افزایش می دهد.
مراقبت از دندان برای افراد سیگاری:
برای افرادی که سیگار می کشند یا از سیگارهای الکترونیکی و ویپ استفاده می کنند و قصد ترک سیگار را ندارند، بسیار مهم است که اقدامات پیشگیرانه برای محافظت از سلامت دهان و دندان خود انجام دهند. در تدامه این مقاله از
کلینیک دندان پزشکی دریای نور چند راهکار برای کمک به به حداقل رساندن خطر پوسیدگی دندان و سایر مشکلات دندانی آورده شده است:
- مسواک مناسب برای افراد سیگاری یا افرادی که ویپ استفاده می‌کنند:
رعایت بهداشت دهان و دندان که از موارد پر تکرار و توصیه های مکرر دندان پزشکان است، از موارد اولیه‌ی اصول مراقبتی دهان و دندان است. برای حفظ سلامت دهان و دندان، دندان های خود را حداقل دو بار در روز با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. و دقت داشته باشید، حتما دو دقیقه مسواک بزنید و به تمام سطوح دندان توجه کنید.
ازآن جهت که افراد سیگاری بیشتر مستعد حساسیت لثه هستند، بهتر است از مسواک های نرم (با موهای نرم) استفاده کرده تا تا خطر آسیب سایشی به دندان ها و لثه های خود را به حداقل برسانید. مسواک های برقی نیز در این امر و برای پاک کردن و تمیز کردن اصولی دندان و شیار ها و فضای بین دندانی بسیار مناسب هستند، مسواک های برقی با سر برس های نوسانی یا چرخشی خود می توانند در از بین بردن پلاک و لکه برای افراد سیگاری موثرتر باشند. آنها تمیز کردن مداوم و کامل را تضمین می کنند. هنگام مسواک زدن، فراموش نکنید که زبان خود را با استفاده از زبان خراش یا با مسواک زدن آرام تمیز کنید.
توجه داشته باشید که تنها مسواک زدن کافی نیست، و باید مانند تمامی فعالیت ها مسواک زدن نیز به صورت کاملا اصولی صورت گیرد.هنگام مسواک زدن به خط لثه که در آن پلاک تجمع پیدا می کند توجه ویژه ای داشته باشید. چرا که سیگار و مصرف هرگونه دخانیات باعث آسیب به لثه و تجمع پلاک های دندانی در حد فاصل لثه و دندان میشود. با استفاده از حرکات دایره ای ملایم، مسواک خود را با زاویه 45 درجه به سمت خط لثه قرار دهید. از مسواک زدن تهاجمی که می تواند به لثه ها و مینای دندان شما آسیب برساند، خودداری کنید. علاوه بر این به طور منظم نخ دندان بکشید تا پلاک و جرم بین دندان های خود را پاک کنید. این امر به ویژه برای افراد سیگاری مهم است، زیرا استفاده از تنباکو می تواند منجر به افزایش پلاک شود.
**مسواک یا سر مسواک خود را (در صورت استفاده از مسواک برقی) هر 3 تا 4 ماه یا زودتر در صورت ساییدگی موها مسواک خود را عوض کنید. **
- خمیر دندان مناسب برای افراد سیگاری
بهترین انتخاب برای افراد سیگاری، خمیر دندان حاوی فلوراید است، زیرا فلوراید مینای دندان را تقویت می کند و به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می کند. علاوه بر این با مشورت با دندان پزشک خود، از خمیر دندان و دهانشویه مخصوص تقویت مینای دندان و مبارزه با خشکی دهان استفاده کنید، که در افراد سیگاری شایع تر است.
- دهانشویه حاوی فلوراید مناسب برای افراد سیگاری:
برای تقویت مینای دندان و محافظت در برابر پوسیدگی، بهتر است علاوه بر رعایت موارد فوق، روزانه با یک دهان شویه فلوراید و بدون الکل دهان خود را بشویید چرا که دهان شویه حاوی فلوراید برای تمامی افراد، مخصوصا افرادی که به دلیل مصرف سیگار و ویپ مستعد پوسیدگی دندان هستند، بسیار موثر است و می تواند به تقویت دندان ها و کاهش باکتری های موجود در دهان شما کمک کند.
- برای محافظت از دندان هیدراته بمانید:
توجه داشته باشید نوشیدن آب به میزان کافی در روز از تمامی جهات برای سلامت بدن کمک کننده است، در این مورد خاص و مورد بحث در این مقاله نیز بسیار مهم است، در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید تا با خشکی دهان که یکی از عوارض جانبی رایج سیگار کشیدن است، مقابله کنید.
- جایگزین های نیکوتین را در نظر بگیرید:
اگر تمایل به آن دارید، جایگزین‌های نیکوتین کمتر مضر مانند آدامس نیکوتین، قرص‌های پاستیل یا چسب‌ها را که مستلزم استنشاق دود یا بخار نیستند، بررسی کنید. البته مشورت با پزشک و افراد واجد شرایط نیز در این امر بسیار مهم است.
- معاینات منظم دندانپزشکی گامی موثر در حفظ سلامت دندان برای افراد سیگاری:
با توجه به حساسیت دندان های شما و اینکه بسیار مستعد آسیب، عفونت و رنگ پذیری است، باید برای چکاب و و معاینات منظم دندان پزشکی برنامه ریزی کرده و به صورت مستمر عکس گرافی تهیه کرده و جهت معاینه بالینی به دندان پزشک مراجعه نمایید. جرم گیری دندان یا در صورت نیاز جرم گیری لثه بهت است در فواصل زمانی کوتاه تری انجام گیرد. با تشخیص دندان پزشک ممکن است افرادی که از دخانیات استفاده می‌کنند 2 الی 3 بار در سال نیاز به جرمگیری دندان داشته باشند.
جرمگیری دندان
به یاد داشته باشید که اگرچه این اقدامات می تواند به کاهش برخی از خطرات مرتبط با سیگار کشیدن و استعمال دخانیات کمک کند، بهترین راه برای محافظت از سلامت کلی شما ترک کامل این عادات است. اگر تصمیم گرفتید سیگار را ترک کنید یا سیگار بکشید، با یک متخصص مراقبت های بهداشتی یا برنامه ترک سیگار برای حمایت و راهنمایی مشورت کنید.
سوالات متداول:
- آیا تاثیر ویپ در سلامت دندان از سیگار کشیدن سنتی بدتر است؟
سیگار کشیدن با خطر بالاتر بیماری لثه، از دست دادن دندان و سرطان دهان مرتبط است. از طرف دیگر، ویپینگ به دلیل اسیدی بودن مایعات الکترونیکی و احتمال خشکی دهان می تواند باعث پوسیدگی دندان شود.ویپ می تواند از طرق مختلفی بر سلامت دهان تأثیر بگذارد، از جمله خشکی دهان که موجب کاهش تولید بزاق دهان و افزایش خطر پوسیدگی دندان میشود. از سوی دیگر ماهیت اسیدی بسیاری از مایعات ویپ که موجب فرسایش مینای دندان میشود. در نهایت می‌توان گفت، هر دو عادت می‌توانند به مشکلات دندانی کمک کنند، اما تأثیر دقیق آن بسته به استفاده و عادت‌های فردی متفاوت است.
- نیکوتین موجود در سیگار چگونه بر سلامت لثه های من تأثیر می گذارد ؟
نیکوتین جریان خون وارده به لثه ها را محدود می کند و توانایی آنها را برای مبارزه با عفونت کاهش می دهد.
- محصولات مناسب افراد سیگاری:
استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید و دهانشویه فلوراید بدون الکل و یک مسواک نرم و مسواکی مناسب برای زبان برای افراد سیگاری توصیه می شود. فلوراید به تقویت مینای دندان و مبارزه با پوسیدگی دندان کمک می کند. با این حال، بسیار مهم است که با دندانپزشک برای توصیه های شخصی بر اساس نیازهای خاص سلامت دهان خود مشورت کنید.
- علائم و نشانه های پوسیدگی دندان یا مشکلات لثه که سیگاری ها باید مراقب آن باشند، چیست ؟
علائمی مانند حساسیت دندان، درد، قرمزی یا متورم شدن لثه ها، خونریزی هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن، بوی بد مداوم و لق شدن دندان ها از علائمی است که هشداری برای آسیب جدی دندان ها به فرد می‌دهد.معاینات منظم دندانپزشکی هر شش ماه یکبار نیز برای تشخیص زودهنگام و مراقبت های پیشگیرانه ضروری است.
- رژیم غذایی مناسب افراد سیگاری در جهت حفظ سلامت دندان:
یک رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین ها و مواد معدنی، به ویژه کلسیم و ویتامین D، برای سلامت دهان و دندان مهم است. محصولات لبنی، سبزیجات برگدار و غذاهای سرشار از فیبر می توانند به تقویت دندان ها و لثه ها کمک کنند. کاهش غذاها و نوشیدنی های شیرین و اسیدی نیز برای سلامت دهان مفید است.
- چگونه می توانم بوی بد دهان ناشی از استعمال دخانیات را کاهش دهم؟
مدیریت بوی بد دهان شامل حفظ بهداشت عالی دهان، از جمله مسواک زدن منظم و نخ دندان کشیدن است. دهانشویه بدون الکل می تواند به خوشبو شدن نفس بدون تشدید خشکی دهان کمک کند. هیدراته ماندن، جویدن آدامس بدون قند و پرهیز از محصولات تنباکو نیز می‌تواند بوی بد دهان ناشی از سیگار کشیدن و استعمال دخانیات را کاهش دهد.