با عرض سلام و ادب خدمت شما، سردرگمی در مورد تشخیص محل درد امری طبیعی در حوزه دندانپزشکی است، و گاها با مراجعه به دندان پزشک نیز در معاینه اولیه علت اصلی درد مشخص نخواهد شد و نیاز به تهیه عکس گرافی، CBCT و معاینات تکمیلی خواهد بود. این عارضه ممکن است علل متفاوتی داشته باشد، اعم از:
دلایل عدم تشخیص درد دندان:
- درد ارجاعی باعث ایجاد درد در کل دندان:
تشخیص دندان درد پیچیده است زیرا درد را می توان در یک دندان احساس کرد در حالی که منشا درد، دندان‌های دیگری هستند، این عارضه به دلیل عواملی مانند درد ارجاعی ایجاد می‌شود
- آناتومی و ساختار پیچیده دندان:
دندان ها دارای ساختارهای پیچیده با لایه های متعدد از جمله مینا، عاج، پالپ و انتهای عصبی هستند. درد می‌تواند از هر یک از این لایه‌ها سرچشمه بگیرد و شناسایی یک موضوع خاص را دشوار میکند.
- احساس درد متناوب در دندان‌ها:
درد متناوب دندان که در بازه های زمانی خاصی ایجاد می‌شود، در شب یا هنگام راه رفتن و ...نیز میتوانند باعث سردرگمی فرد در درد دندان و محل درد دندان گردد. حتی موجب اهمال کاری در مراجعه به دندانپزشک و درمان دندان نیز گردد.
برخی از مشکلات دندانی، مانند ترک های کوچک، شکستگی ها یا عفونت های عمیق در دندان، ممکن است در اشعه ایکس یا در طول معاینه بصری قابل مشاهده نباشند. تشخیص این مسائل پنهان می تواند چالش برانگیز باشد.
- حساسیت دندان به سرما و گرما یا تغیر دما:
حساسیت دندان به محرک های گرم یا سرد گاهی اوقات می تواند شبیه دندان درد باشد. ممکن است به دلیل عواملی مانند عاج در معرض، تحلیل لثه یا شکستگی های کوچک باشد که ممکن است فوراً آشکار نشود.
- سایر مشکلات و تاثیر آنها بر دندان:
شرایطی مانند عفونت سینوس یا اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) می تواند باعث درد صورت شود که ممکن است با دندان درد اشتباه گرفته شود. دندانپزشکان باید این احتمالات را در حین تشخیص در نظر بگیرند. عوامل روانی، مانند استرس یا اضطراب، گاهی اوقات می تواند منجر به ناراحتی دهان یا درد فک شود که بیماران به عنوان دندان درد تعبیر می کنند. علاوه بر این درد در حفره دهان همچنین می تواند از منابع غیر دندانی مانند عفونت گوش، نورالژی یا مشکلات عضلانی در ناحیه سر و گردن ایجاد شود.
برای غلبه بر این چالش ها، دندانپزشکان معمولاً یک معاینه کامل، از جمله بازرسی بصری، اشعه ایکس، و گاهی اوقات آزمایشات اضافی مانند تست حیاتی پالپ را انجام می دهند. بیماران باید اطلاعات دقیقی در مورد علائم خود ارائه دهند، از جمله زمان شروع درد، مدت زمان آن، و هرگونه محرک یا کاهش دهنده. همکاری بین دندانپزشک و بیمار در تشخیص و درمان دقیق دندان درد ضروری است. اگر علت ناشناخته باقی بماند، دندانپزشکان ممکن است نظارت بر وضعیت یا درخواست نظر دوم از یک متخصص را توصیه کنند.
تست‌های حساسیت پالپ دندان (Pulp sensibility tests):
در این شرایط تست های مختلفی صورت می‌گیرد؛از جمله
- تست ضربه برای تشخیص سلامت دندان:
در این تست دندانپزشک با انتهای یک ابزار دندان پزشکی یا آینه های دندانپزشکی، به آرامی روی دندان ضربه می زند و به تدریج کمی بر شدت ضربه‌ی وارده می‌افزاید، تا درد یا ناراحتی فرد را ارزیابی کند. پاسخ غیر طبیعی و درد ممکن است نشان دهنده التهاب یا عفونت ریشه دندان باشد. البته گاها دیده شده دندان های سالم نیز کمی به این ضربات واکنش نشان می‌دهند.
- تست سرما و گرما برای تشخیص سلامت پالپ دندان:
تست سرما یا گرما. شامل اعمال یک محرک سرد یا گرم بر روی دندان آسیب دیده برای ارزیابی حساسیت آن است، پاسخ بیمار، مانند درد یا ناراحتی، نشان از آسیب در ساختار دندان است. به عنوان مثال، افزایش حساسیت به سرما ممکن است نشان دهنده ترک خوردگی دندان یا پوسیدگی دندان باشد. معمولا دندان‌هایی که به عصب رسیده اند، به هردو محرک سرد و گزم پاسخ درد می‌دهند. اما ممکن است فقط به گرما واکنش نشان داده و سرما درد را آرام میکند.
- تست الکتریکی برای تشخیص پالپ دندان:
گاها ممکن است، یک جریان الکتریکی کوچک نیز اعمال شود؛ تا توانایی پالپ در هدایت سیگنال های الکتریکی بررسی شود. در این مرحله یک جریان الکتریکی کوچک به دندان اعمال می شود تا توانایی پالپ در هدایت سیگنال های الکتریکی بررسی شود. یک پالپ سالم باید با یک سیگنال الکتریکی قابل اندازه گیری پاسخ دهد.
چنانچه درد ارجاعی، متناوب یا به صورت گذرا باشد و اعمال ذکر شده منشا درد مشخص نگردد،در آخرممکن است، بر اساس نظر بیما و البته شرایط فرد (ازجمله سن، شرایط جسمانی و سلامتی) تهیه حفره بدون بی‌حسی صورت گیرد که احتمالاً قطعی‌ترین تست سلامت دندانی می‌باشد. اگر پالپ دندان به اصطلاح زنده، باشد به محض ورود به عاج پاسخ ایجاد می‌شود.البته چون این تست برای دندان تخریب کننده است آخرین انتخاب می‌باشد.
علت درد تمام دندان‌ها و لثه:
درد در تمام دندان‌ها و لثه‌ها می‌تواند ناشی از علل مختلفی باشد که مشکلات سلامت دهان و دندان شایع‌ترین علت آن است. پوسیدگی دندان، بیماری های لثه (مانند التهاب لثه یا پریودنتیت)، عفونت دندان یا ضربه دندان می تواند منجر به ناراحتی گسترده در دندان ها و لثه ها شود. علاوه بر این، شرایط سیستمیک مانند دندان قروچه، کمبود ویتامین یا برخی شرایط پزشکی ممکن است به درد عمومی دهان کمک کند. مشورت با دندانپزشک یا متخصص مراقبت های بهداشتی برای تشخیص علت خاص درد و دریافت درمان مناسب برای کاهش ناراحتی و رفع مشکلات اساسی ضروری است.